Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент ирригация ва қишлоқ ХЎжалигини

Mexanik
usulda zararkunandalarga karshi turli tusiklar, tuzok, va kopkon
yopishkok elimlardan foydalanish kuzda tutiladi. 
Biologik
usulda zararkunanda, begona utlar, kasallik kuzgatuvchi mikrob va 
bakteriyalarga karshi kurashda ularning tabiiy dushmanlari (kushandalari, 
mikroorganizm, antibiotik) dan foydalanadi. Bu usul samarali bulishi va atrof-

---

muxitga salbiy ta’sir kursatmasligi bilan boshka usullardan fark, kiladi. Undan, 
ayniksa, axoli yashaydigan joylarning yakiniga ekilgan ekinlarga, asosan, g‘uzaga 
tushgan zararkunandalarga karshi kurashishda ekologiyaga zarar etkazmasdan 
samarali foydalanilmokda. SHu maksadda, turli entomofaglardan (trixogramma, 
bakalok, kala, brakon, etti dog‘li xonkizi kungizi, oltinkuz..) keng foydanilmokda. 
Mikrobiologik preparatlar (dendrobatsillin, bitoksibatsillin, lepidotsid), jinsiy 
feromonli tuzoklar kabi vositalar xam yaxshi natija bermokda. 
Kimyoviy 
usulda
 
begona utlar, zararkunanda va usimlikda kasallik 
kuzratuvchi mikroorganizm va zamburug‘larga karshi kimyoviy moddalardan 
foydalaniladi. Bu usul eng samarali bulib, ammo atrof-muhitga salbiy ta’sir 
kursatish ehtimoli bor. Kimyoviy usul universal bulib, usimlik va daraxtlarga keng 
kulamda ishlov bsrish imkoniyatiga kuradunyo buyicha ksngtarkalgan. 
Ekinzorlarni himoya kilishda kimyoviy usul bilan bir vaktda boshka bezarar 
va samarali usullarni muvofikdashtirib foydalanilsa ma’kul buladi. 
Xulosa:
Men 2022 yilning 21.02.2022–14.0.2022 sanasigacha bo‘lgan malakaviy 
ishlab chiqarish amaliyoti davrida " Uz Claas servis " ning Samarqand viloyati 
filalida amaliyot o‘tadim va amaliyot davomida Claas rusumli qishloq xo'jaligi
texnikalariga texnik xizmat ko'rsatish ishlarida ishtirok etdim 
Bu ish davomida men " Uz Claas servis " ning ish jarayoni bilan yaqindan
tanishib chiqdim. Claas servisda bajariladigan ishlar bilan korxonadan biriktirilgan 
amalyot rahbarim tanishtirib chiqdi. Birinchi navbatda texnika havfsizligi 
qoidalariga rioya qilish zarur va shart ekanligini tushuntirib utdi.
" Uz Claas servis " ning Samarqand viloyati filalida viloyatga keltirilgan 
barcha CLAAS rusumli texnikalariga texnik servis ko'rsatish va joylarga borib
nosozliklarni bartaraf etishdan iborat. Bu ishlarni tez va sifatli bajarish uchun
hodimlarga mashinalar va barcha sharoitlar yaratilgan. Bu esa Dominator-130
ARION-630C va shu kabi texnikalarni tezda soz holatga keltirish uchun imkon
beradi. Men ham texnik servis ko'rsatishda ishtirok etdim va o'zim uchun
ko'plab narsalarni o'rgandim. 

---

Texnik servis ko'rsatish uchun avval texnikaning nosoz bo'lgan qismi
aniqlanadi va aniqlangan nosoz detallar yani nosoz qismlar olib kelinib tez 
fursatlar ichida sifatli qilib qoyib beriladi. Servis hodimlari tomonidan texnika
sinovdan o'tqazilib nosozlik bartaraf etilganligiga to'liq ishonch hosil qilinganidan 
keyingina texnikani o'z egasiga foydalanish uchun topshiriladi. Men bu ishlarda 
ishtirok etdim va menda ko'pgina bilmaganlarimni urganishim uchun imkoniyat
bo'ldi. 
" Uz Claas servis " da deyarli barcha ishlar kampyuterlashtirilgan. Agarda 
texnika nosoz bo'lsa texnikaning rusumi kampyuterga kiritilsa pragrama usha 
texnikaning barcha extiyot qismlarini raqamlashtirilgan holatda chiqarib beradi, va 
nosoz qism tanlanganidan so'ng usha detallning turlari ko'rsatib beriladi. Shu bilan 
birga mayda detallar masalan odiy boltlarni ham olish mumkin va usha detalning
narxlarini ham joyida chiqarib beradi. Bundan tashqari nosoz texnikalarni joylarga 
borib diagnostika qilish va nosoz qismlarini aniqlash imkoniyati ham yaratilgan. Bu 
ishlarda qatnashib menda " Uz Claas servisda " ishlash uchun hohish paydo bo'ldi. 
Korxona tomonidan biriktirilgan amalyot rahbarm ko'plab men uchun kerak va zarur 
bo'lgan malumotlarni berib bordi va amalyotdan ko'p narsalarni urganishimga katta 
yordam berdi. 
Hulosa shundan iborat men bu malakaviy ishlab chiqarish amaliyoti davrida
" Uz Claas servis " ning ish faoliyati bilan yaqindan tanishdim va bu amalyotda 
Germaniyani Claas kompaniyasiga tegishli zamonaviy texnikalar bilan yaqindan 
tanishib chiqdim va koplab malumotlarga ega bo'ldim. O'zim uchun shuni bildim 
biz talabalar uchun bunday amalyotlarning ko'p bo'lishi talabalarning yanada 
ko'proq bilim olishi va bevosita ishlab chiqarishni ham amalga oshirish uchun juda 
katta imkoniyat yaratadi. O'qishni to'gatgandan so'ng ishga tayyor holatda borishi 
uchun xizmat qiladi. Men bu amalyotdan ko'plab marsalarni o'rgandim va 
amalyotdan katta ta'surotlar oldim. 
 
 
 

---

Фоёдаланилган адабиётлар 
1. Uzmei.uz сайти. 
2. Шоумарова М., Абдуллаев Т. Қишлоқ ҳўжалиги машиналари.– 
Тошкент: Ўқитувчи, 2002.–423 б. 
3. Пахтачилик ва ғаллачилик машиналарини ростлаш ва самарали 
ишлатиш.-Тошкент: Фан, 2012.–200 б. 
4. Қишлоқ ҳўжалиги экинларини парваришлаш ва маҳсулот етиштириш 
бўйича намунавий техналогик карталар. 2016-2020 йиллар учун I-II 
қисмлар.-Тошкент: ҚХИИТИ, 2016.