Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент ахборот технологиялари университети

НАЗАРИЙ МАЪЛУМОТЛАР 
NGN транспорт тармоқларининг хусусиятлари 
NGN тармоғини транспорт қатлами хизмати (QoS) бир берилган 
сифати учун қўллаб-қувватлаш амалга ошириш, маьлумотларни турли пакети 
узатиш учун Фулл маш инфратузилмасини беради. Бунинг ўрнига NGN ўтиш 
йилда абонентлар ўртасида рам¬каҳ уланишлар "нуқтадан" тамойили бўйича 
қурилган бўлган канал парадигма, аньанавий тармоқлари олиб 
фойдаланувчилар-ортиқ-IP протоколи тугатиш учун хизматлар йетказиб 
бериш ташкил, виртуал тармоқларни мафкурани амалга оширилади. 
Транспорт қатлами Фойдаланувчи ҳақида маьлумот раз¬личного тури 
(овоз, видео, маьлумотлар) шаффоф ўтказиш учун масьул бўлган. Бундан 
ташқари, манба ва мақсад ўртасида ахборот алмашиш бири томонидан 
амалга оширилади ва қатьий назар ви¬да муносабати бир хил тамойил 
(телефон, бир неча футболчилар ѐки кино эфир билан Интернет, видео, 
тармоқ ўйин). Шундай қилиб транспорт технология сифатида фойдаланиш 
мумкин трансфер бўлими мултпллексорлаш вақти (TDM), эşзамансıз узатиш 
режими (АТМ) ѐки Интернет Протоcол (IP). электрон-уланган самарали 
бандлик хусусияти тармоқларини янги авлод, асосан ишлатилади АТМ 
технологияси ва IP/MPLS пакетлар бўлади, деб аслида олиб келади. 
NGN транспорт тармоғи бир-бирига улаш бирликлар (икки томонлама 
ахборот алмашинуви ѐьллари), бир қатор вакили мумкин, айрим тармоқ 
узели (ТУ). NGN транспорт топологияси иерар¬ҳии даражасига қараб 
ўзгаради. унинг ринг, тўлиқ маш, дарахт, юлдуз структу¬рй ва 
комбинасѐнларı фойдаланиш мумкин. оборудова¬ния синхрон рақамли 
иерархиянинг ѐрдамида мавжуд мезҳре¬гионалнйҳ асосий тузилиши, (SDH) 
минтақавий ва шаҳар транспорт тармоқлари - Ринг топологияси. NGN 
тармоғида, ҳам уни ўз зиммасига олмайди ин-шакллантириш - овозли алоқа, 
маьлумотлар ва видео. Шубҳасиз, энг камида транспорт тармоғи даражаси 
NGN, тармоқ оператори да даромадли яратиш ва бир тизим фаолият учун. 
умумий NGN транспорт тармоғи хизматларининг барча турларини қўллаб-
қувватлаш билан банд учун, SDH теҳно¬логия оптимал эмас. 

---

264 
16,1-расмда сиз қуриш ва NGN транспорт тармоғи ривожлантиришнинг 
асосий технологик жиҳатларини таҳлил қилиш имконини беради 
парваришлаш соддалаштирилган модел ҳисобланади. таклиф модел ҳар 
қандай тармоқ хизмат кўрсатувчи провайдер амалга ошириш учун ядро 
сифатида IP-технологиясидан фойдаланишга асосланган. 
Қуйи даражали модел - сигнал узатиш ўрта сатх асосан оптик-толали 
алоқа линиялари (унга тизим) ѐки рақамли радиореле линиялари (РРЛ) 
амалга оширилиши лозим хизматларнинг барча турлари учун. Баьзи 
вазиятларда, икки томонлама суньий йўлдош алоқа каналлари бир сигнал 
узатиш муҳити сифатида фойдаланиш мумкин. 
16.1-расм. NGN транспорт тармоғидаги звенонинг 
соддалаштирилган модели 
Иккинчи даражада, икки қатламларини ажратиш тавсия этилади. 
функ¬ции шакллантириш қуйи қатлами рақамли ѐьлини амалга унда сифат, 
этҳернет, ѐки йўлларини STM-n, Ethernet талаб қилиши мумкин, бошқа 
стандартларга асосланган. юқори қатлам хизмат параметрлари (QoS) нинг 
олдиндан белгиланган сифатини таьминлаш учун жавобгар бўлади. АТМ 
технологияси, MPLS, ва шунга ўхшаш томонидан амалга NGN тармоғи QoS 
кўрсаткичларни қўллаб-қувватлаш амалга оширилади. 
Пакетлар шаклида ин¬формации барча турдаги алмашиш учун 
ишлатиладиган IP-технологиялар - модели учинчи даражаси. зарур бўлган 
тармоқли кенглиги ва уланиш ишончлилиги амалга хизматлари бу даражада 
таьминланмоқда. 
Юқоридаги шартларни қондириш ва санага NGN транспорт тармоғида 
фойдаланиш мумкин асосий технологиялари қуйидагича: 
-синхрон рақамли иерархия SDH; 
-тўлқин узунлиги бўлиниш мултиплексорлаш оптик толали хWDM; 
-АТМ асинхрон узатиш режими; 
- синхрон рақамли иерархия тармоқнинг POS (Packet Over SDH); 
устидан пакетларни узатиш; 
-ўз-ўзини қайта тиклаш халқали технологиялар RPR (ѐки DPT, Dynamic 
Pocket Transport - Cisco Systems фирмаси амалга оширган); 
- Gigabit/10 Gigabit Ethernet технологиялари. 
Бу электр алоҳида технология танлов нафақат техник омиллар, балки 
унинг қўллаш иқтисодий техник-иқтисодий NGN тармоғи оператор 

---

265 
муаммоларни ҳал қилиш белгиланади таькидлаш лозим. 
Минтақалараро компонент, жумладан, минтақавий ва магистрал 
сегментлари яратишни ўз ичига олади NGN транспорт тармоғи 
архитектурасини кўриб чиқайлик. вилоят даражасида, транспорт тармоқ 
кириш тармоқ уланишини ва этарли транспорт хизматлари кўрсатишни 
таьминлаш учун мўлжалланган. Бундан ташқари, у бошқа минтақавий 
транспорт тармоқлари билан стйковат¬ся мумкин. шаффоф транзит 
транспорт минтақавий сегментлари олинган учрашган асосий даражада 
ташкил NGN транспорт тармоғи масьул бўлиши керак. Шу билан бир вақтда 
NGN асосий меьморий хусусияти узатиш ва пакетларни маршрутлаш ва 
транспорт инфратузилмасини асосий элементлари (канал, роутерлар, 
калитлари, шлюзлар) қурилмадан ажратиб ва хизматлар назорат 
механизмлари ва кириш қўнғироқ жисмоний ва мантиқий эканини 
ифодалайди. 
Бу тузилиш кейинги авлод телекоммуникация тармоғи оператор 
сусчест¬вуюсчую алоқа тармоғи интеграциясини беради. транспорт тармоғи 
пакети ўтиш таьминлаш асосида асосий вйсокопроизводително¬го транзит 
тугунлари иборат, энд тугунлари тармоқлари ва пакетли овозли шлюзлар 
чегарасини, мавжуд палласида уланиши пакети тармоқ тармоғи ѐқилган 
орқали (УФТфТ, сотали, маьлумотларни узатишва ва бошқ.) (16,2-расм). 
эгилувчан коммутатор (softswitch) шаклида сигнал контроллер чақириқ 
йўналиши ва овоз эшик бошқариш имконини беради. Бу схемада, эгилувчан 
сwитч катта транспорт тармоғини қуриш ва фойдаланишга харажатларни 
камайтиради NGN транспорт тармоғи бошқариши марказлаштирилган 
тизими сифатида фаолият кўрсатмоқда. 
Амалда, бугунги кунда пакети технологиялар асосида тармоқлари 
билан бирга, ҳали жуда узоқ сусчество¬ват электрон-ѐқилган тармоқ бор 
ўрнига, битта универсал инфратузилмани, классик телефонни тақдим этади. 
Шу билан бир вақтда афзалликлари, бир қатор име¬ют "аньанавий" 
хизматлари турли ифодаланади аньанавий тармоқлари: улар барқарор 
даромад келтиради ва прове¬реннйҳ вақт тизимлари ва ишончли интерфейс 
ѐрдамида ташкил этилди. Барча бу нурида, узоқ вақт давомида оператор 
турли транспорт технологиялари асосида параллел тармоқлари мавжудлиги 
шароитида ишлаш учун.