Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент ахборот технологиялари университети

3.3. IP протоколининг 4 версияси
Дастлаб маҳаллий тармоқларда бир қатор иборат пакети тармоқларда 
бир узатиш протоколи сифатида лойиҳалаштирилган эди IP протоколи 
томонидан ишлатиладиган асосий тармоқ-қатлам алоқа қоидани суякка ТCП 
/IP протоколи сифатида. Шунинг учун IP протоколи мураккаб топологияси, 

---

205 
бу пастки ҳузурида оқилона фойдаланиш ва паст тезликда уланиш иқтисодий 
сарф қувватига эга тармоқларда яхши ишлайди. IP протоколи манбаи ва 
қабул тартиб ўртасидаги боғлиқлик ҳолда, IP -тармоғи тугун тугун 
маьлумотлар тўплами билан шугулланади. Бундан ташқари, IP протоколи 
ҳақида маьлумот узатиш пайтида, тугунига узатилган ҳар бир пакети 
тугунларида тугун ва мустақил бошқа пакетларни қайта учун. У қайта 
етказиш механизми ѐьқ, чунки IP протоколи, ишончли маьлумотлар етказиб 
бермайди. Бундан ташқари, назорат қилиш механизмларини (оқими-назорат 
қилиш) оқим эмас. Датаграмларı, ѐьқолган такрорланиши ѐки топширилди 
бўлган, ишламайди қабул қилиниши мумкин. 
IP протоколи жисмоний муҳит маьлумотлар узатиш учун беради 
маьлумотлар ҳавола кўрсатади протоколи асосланган. IP протоколини амалга 
оширади дастурий модули жойга тармоғи орқали чиқарилади ва танланган 
ѐьналиши мос канал юборилган оралиқ ѐьриқнома, маьлумотлар узатиш 
маршрутни белгилайди.
Ҳар бир иш станцияни ҳал, парчаланишига ва ѐьл-ѐьриқ шу қоидаларга 
томонидан амалга, IP -тармоғи IP -дейтаграммани қайта ишлаш билан 
боғлиқ. ИП протоколи мантиқий уланишларни, ѐки виртуал каналов3 
аниқлаш ҳар қандай бошқа воситаларни фойдаланади, чунки иш 
станциялари, мустақил бирлик сифатида ҳар бир датаграм протоколини 
даволаш. 
3.3-расмда.бу протокол бирликлари IP-дейтаграмма ппротоколи 
тузилишини кўрсатиб турибди. 
Версия (Version) 
Сарлавха узунлиги 
Хизмат кўрсатиш тури 
Умумий узунлик 
Фрагмент идентификатори 
Байроқлар 
Фрагментни силжитиш 
Яшаш вақти 
Протокол 
Сарлавханинг назоратли йиғиндиси 
Юборувчи манзили 
Қабул қилувчи манзили 
Опционал майдонлар ва тўлдириш 
Махлумотлар 
3.3-расм. IP -дейтаграмма 

---

206 
Фиелд хизмати тури (хизмат тури) хизмати турли синфлар тармоғи 
томонидан қўллаб-қувватланадиган зарур маьлумотларни ўз ичига олади. 
Интернет бу соҳада фойдаланиш аниқлаш, қоС параметрлари билан 
мултимедиа транспорт узатиш имкониятларини ИП-асосланган тармоқларда 
ўсиш сифатида ўсади. Бу мавзу ҳақида батафсил маьлумот олиш учун боб 10 
топиш мумкин. 
IP Датаграмлар булиш / уланиши назорат қилиш 3 ҳеадер майдонини 
фойдаланади. Юқорида айтиб ўтилганидек, датаграмларı узатилади турли 
тармоқлари, турли максимал рамка ҳажми, чунки, булиш керак. 
Фрагмент идентификатори (идентификатор) қабул қилувчи томонида 
унинг муваффақиятли бирикиши учун зарур бўлган датаграм, барча парчалар 
англатади. 
Фиелд байроқлар (байроқлар) датаграмларı фрагментациясига беради 
ва бир бўлиниб кетишининг ѐрдамида датаграм охирги парчани аниқлаш 
имконини беради. 
Фиелд умр (ТТЛ - Тиме Ливе учун) датаграм тармоғида сақланади 
давомида вақтни чеклаш учун ишлатилади. ТТЛ майдони қийматини нол 
қабул қилган бўлса, ҳар бир тармоқ роутер бири томонидан бу соҳада 
қийматини камайтириш ва бирлиги солади керак. ҳар қандай сабабга кўра, бу 
бўлиши керак бўлган ѐьналишни "топилади" бўлса мавжудлиги ТТЛ дала, 
масалан, бир тармоқ орқали чексиз айланиши дейтаграмларни чегаралайди.