Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент тиббиёт академияси

ТЕЛЕГРАММ КАНАЛ «ВРАЧИ УЗБЕКИСТАНА» - https://t.me/vrachi_uzbekistana
 
114 
Шикастланган қўл ёки оёқда пульсни ва сезувчанликни аниқлаш мухим 
аҳамиятга эга. Чиқишларда, айникса, улар синиш билан асорат-ланганда, кон 
томир-нерв толалари шикастланиши мамкин. 
Чиқишни бўғим лат ейишидан, бойламларнинг шикастланишидан, бўғим 
ичида ва бўғимдан ташқари синишлардан ажрата билиш керак 
Бойламлар шикастланганда хамма пассив харакатларни бажариш мумкин, 
фақат маълум бир харакатда бўғимда оғриқ. пайдо бўлади, бу йиртилган 
бойлам таранглашиши оқибатида келиб чикади. Чиқиш-лардан синишнинг 
фарқи қўл ёки оёқ мажбурий холатда бўлмай, аксинча, бўғимдан ташқари 
синган юзада харакат пайдо бўлади. Чиқиш-нинг синиш билан бирга учраши 
бундан мустасно, унда мажбурий холат бўлмай патологик харакат мавжуддир. 
Бундай лолларда рентгенография ташхис қўйишни осонлаштиради. 
Агар суяк чиқишига гумон бўлса, рентгенологик текширувни ўтказиш 
шарт, бу ташхис куйиш билан бир каторда чикдан ва синган суяк 
бўлакларининг кандай жойлашганини аниқлаб беради. 
Чиқишга гумон бўлса, шифокорнинг биринчи ёрдами шикастланган кул 
ёки оёқни иммобилизация қилишдан, аналгетиклар бую-ришдан ва 
жабрланганни тез фурсатда травматологик стационарга юбо-ришдан иборатдир. 
Д а в о л а ш. Травматик чиқишларда имкон борича тез ўрнига со-лиш, 
умумий оғриқ.сизлантириш мақсадга мувофиқдир, ўрнига солин-ган суякни 
керакли муддатга иммобилизация қилиб, унинг функция-сини тиклаш лозим. 
Чиқишларни вактида ўрнига солиш зарурлигига сабаб шуки, шикастланишдан 
сўнг канча кўп вакт ўтса, мушаклар контрактураси шунчалик кучайиб, 
чиккан суякни ўрнига солиш шунчалик кийин бўлишини шифокор ҳамиша 
ёдида тутиши лозим. 
ЕЛКАНИНГ ЧИҚИШИ 
Елканинг чиқиши х,амма чиқишларнинг 50-60% ини ташкил қилади. Бу 
чиқишнинг тез-тез учраши елка бўғимининг анатомик-физиологик 
хусусиятларига боғлиқ.; куракнинг бўғим юзаси, елка суягининг бошча 
юзасидан 3-4 баробар кичик шарсимон шаклда; бўғим пардаси кенг ва юпка. 
Елка бўғимида травматик чикҳш, кўпинча, билвосита травма оки-батида 
бўлади (масалан, орқага ёзилган қўлга йиқилиш натижасида). 
Елка бошчаси чикканда у олдинга, орқага ёкм бўғим юзасидан пастга 
чикиши мумкин. 
Елка суяги бошчасининг чиққан холатига караб олдинга, орқага ва пастга 
чиқиш турлари фарқ. қилинади. Олдинга чиқиш энг кўп учрайди (98% ) ва 
орқага чиқиш камдан-кам учрайди (72-расм). 
Елка чиқиши хар доим бўғим пардаси йиртилиши билан кеча-ди. Бунда 
мушакларнинг пайи, айниқса, курак қирра усти мушаги 

---