Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент тиббиёт академияси

ТЕЛЕГРАММ КАНАЛ «ВРАЧИ УЗБЕКИСТАНА» - https://t.me/vrachi_uzbekistana
 
87 
бўлиши анча чўзилади. Шу муносабат билан ва синишлар нотўғри даволанса, 
суяк қадоғининг хосил бўлиши чўзилади ёки умуман хосил бўлмаслити мумкин. 
Шундай пайтларда узоқ битмайдиган, қадоқ секин пайдо бўладиган синишлар ва 
хатто сохта бўғим пайдо бўлиши мумкин. 
Қуйидаги холларда қадоқ секин хосил бўлади: 
-
авитаминоз ва гиповитаминоз бўлган шахсларда (цинга, рахит, 
хомиладорлар остеомаляцияси); 
-
қалқонсимон 
без 
орқа 
таначалари 
(glandula 
parathyreoidea) 
фаолияти бузилганда (қонда кальций микдори камайиши) ва буйрак 
усти бези фаолияти кучайиши; 
-
сурункали касалликларда (сил, захм, қандли диабет, сиринго- 
миелия, бош ва орқа мия ўсмалари). Периферик нервларнинг шикаст- 
ланиши суяк битишига салбий таъсир килади. Анемияда, кахексияда 
ва нурланиш касалликларида суяк регенерацияси секинлашади; 
-
узоқ, вакт гормонал препаратлар кабул қилинганда (гидрокор- 
тизон, преднизолон ва хоказо). Дикумарин ва гепарин қабул қилинса, 
синган суякларнинг битиш муддати чўзилади. 
Синишларнинг битиши учун қон билан таъминланиш ва суяк бўлаклари 
учларининг яшашга лаёқати жуда мухим омиллардан сана-лади, чунки суяклар 
синганда бўлаклар кўпинча бузилади. Юмшоқ тўқималар ва суякдаги қон 
томирлар шикастланади. Эпифизлар зонасида, синовиал бурмалар ва бўғим 
халтаси ёпишадиган жойларда суякка артерия ва вена ўсиб чикади. Елка 
бўйинчаси, билак суягининг типик ўрнидан синишлар қон билан яхши 
таъминланганлиги туфайли яхши битади. Катта болдир суягининг пастки 1/3 
қисми тирсак ва елка суяклари қон билан ёмон таъминланганлиги туфайли 
бундай жойдаги синишлар қийинроқ битади. Агар шикастланган суяк бўлак-
ларидан биттасида қон айланиш бўлмаса, унда суякнинг шу қисми 
регенерацияда қатнашмайди (сон бўйинчасининг медиал қисми ва кафт олди 
қайиқсимон суяги синишлари). 
Синишларнинг битиш прогнозини репаратив жараённинг нормал кечишига 
караб баҳолаш керак булар травматологиянинг хусусий бўлимларида 
тасвирланган. 
Синишларнинг секин битишига нотўғри даволаш сабаб бўлади; суяк 
бўлакларини ўрнига солмаслик бўлакларнинг бир-бирига тегиб турмаслиги, 
скелетдан тортганда хаддан ташқари кўп юк осиб қўйиш, нотўғри ва етарли 
бўлмаган, кўпинча, узиқ-узиқ тахтакачлаш, пассив гимнастика билан жуда эрта 
шуғулланиш, юмшоқ тўқималарнинг синиқ бўйича мажақланиши (суякни ўраб 
турган мушак ғилоф), унинг қон билан таъминланиши суякдаги қон айланишига 
боғлиқ. 
Суяк синишининг секин битиш клиник белгиси, унинг синган юзасининг 
эластик харакатчанлиги, ўқи йўналиши бўйича босилганда 

---