Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент автомобил-йўллар институти автомеханика факультети

1.Автопоезд динамикаси
1.Автопоезднинг юкланиш коэффиенти:

2.Ҳавонинг қаршилик кучи:
Р_вan ,H

3.Автопоезднинг динамик омили:

, Н/Н
4. Автопоезднинг солиштирма қуввати:
, о.к./т
1-масала. Юк автомобили, ғилдирашга қаршилик коэффициенти f ,бўлган йўлдан текис ҳаракатланиб, қиялиги 0,25 тенг бўлган довондан ўта олади. Тортиш кучи ва тезлиги ўзгармаган ҳолда, оғирлиги автомобиль оғирлигини ярмига тенг бўлган тиркамани шатакка олган тақдирда қияликнинг максимал қиймати нечага тенг бўлади.


2-масала. MAN TGA 19.400 русумли эгарли тортувчи автомобиль OдA3-826 русумли яримтиркама - фургон билан 40 км/соат тезлик билан ҳаракатланмоқда.Ушбу тезликда ҳаво қаршилик кучи нечага тенг бўлади. Агар 80км/соат тезлик билан ҳаракатланса ҳаво қаршилик кучи қанчалик ортади.Ҳаво қаршилик коэффициенти К /


3-масала.Текис асфальт бетон йўлдан тўғри узатмада ҳаракатланаётган автопоезд динамик омилининг энг кичик қиймати, ушбу йўлдаги ғилдирашга қаршилик коэффициентидан, яъни кам бўлмаслигини эътиборга олсак. Агар тенг бўлса автопоезднинг руҳсат этилган максимал юкланиш коэффициенти нечага тенг бўлади.


4-масала. MAN CLA 16.220 русумли тортувчи автомобиль 70 км/соат тезлик билан ҳаракатланмоқда.Ушбу тезликда ҳаво қаршилик кучи нечага тенг бўлади. Агар ушбу автомобиль ГКБ-8350 русумли тиркамани шатакка олиб, 70 км/соат билан ҳаракатланган тақдирда ҳаво қаршилик кучи қанча ошади.
К /


5-масала. MAN CLA 16.220 русумли тортувчи автомобиль ва 2 та ГКБ-8350 русумли тиркамалар таркибли автопоезднинг юкланиш коэффициенти нечага тенг бўлади ва тортувчи автомобилнинг динамик омили D 0,05 Н/Н бўлган тақдирда автопоезднинг динамик омили неча фоизга камаяди.
6-масала. MAN CLA 16.220 русумли тортувчи автомобил йўл қаршилик коэффициенти бўлган йўлдан 30км/соат тезлик билан барқарор ҳаракатлана олиши учун автохўжаликда мавжуд бўлган тўла массаси 10200кг-МАЗ-5243; 12000кг-МАЗ-8926 ва 15600кг-МАЗ-5330 русумли тиркамаларни қайси бирини шатакка олса мақсадга мувофиқ бўлади. о.к;
( ) Н.м.( )


7-масала. MAN ТGA 26.400 русумли эгарли тортувчи автомобилга йўл қаршилик коэффициенти бўлган йўлдан 30 км/соат тезлик билан барқарор ҳаратлана олиши учун автохўжаликда мавжуд бўлган тўла массаси
17500кг-МАЗ-5245; 25700кг-МАЗ-5205А ва 22500 кг- МАЗ-938 русумли яримтиркамаларни қайси бирини илаштириш мақсадга мувофиқ.
о.к; ( ) Н.м.( )


8-масала. Фараз қилайлик тортувчи якка автомобилнинг биринчи узатмадаги максимал динамик омили Юкланиш коэффициенти тенг бўлган автопоезднинг динамик омили нечага тенг бўлади. Масалани автопоезднинг универсал тортиш характеристикасидан фойдаланиб ечинг
(1-расм).