Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент молия институти “ИҚтисодиёт” кафедраси

2018 йилда пул массаси динамикаси

• 2018йилда миллий валютадаги пул массасининг жами пул таклифидаги улуши йил бошида 64 фоизни ташкил этган бўлса, октябрь ойига келиб ушбу кўрсаткич 4 фоизга ошиб, 68 фоизга етди

• Маърузачи: З.Аллаберганов

2018 йилда пул массасининг ойлик ўзгаришига таъсир қилган омиллар фоизда

• 2018 йилнинг январь-октябрь ойларида пул таклифи динамикаси таҳлили шуни кўрсатмоқдаки, банклар томонидан иқтисодиётга ажратилган кредитлар ҳажмининг жадал суръатларда ошиши пул массасининг ўсишида ўз аксини топиб, умумий пул массасини оширувчи асосий омил бўлди

• Маърузачи: З.Аллаберганов

Банк кассалари орқали амалга оширилган нақд пул айланмалари ҳажми млрд. сўм

• Маърузачи: З.Аллаберганов

2019–2021 йилларда пул массаси ва уни шакллантирувчи омиллар ўзгариши прогнози

• Келгуси йилларда иқтисодиётга ажратиладиган кредитлар пул массасини оширувчи асосий омил бўлади. Хусусан, 2018 йил январь-октябрь ойларида банклар томонидан жами кредитлар ҳажми 40 фоизга ошган бўлса, 2019 йилда кредитларнинг 25 фоизга, 2020 йилда 15 фоизга ва 2021 йилда 14 фоизга ўсиши прогноз қилинмоқда. Бунда кредитларнинг ажратилиш амалиёти банкларнинг имкониятларидан келиб чиқиб энг самарали йўналишларга берилиши кўзда тутилган.

• Маърузачи: З.Аллаберганов

• Маърузачи: З.Аллаберганов

• Маърузачи: З.Аллаберганов

• Пул бозори турлари

• Давлат қисқа муддатли облигациялари (ДМО) бозори.
• Кредит ресурслари бозори.
• Банклараро депозитлар бозори.

• Миллий иқтисодиётда давлатнинг, тижорат банклари ва бошқа молиявий муассасаларнинг мажбуриятлари пул сифатида фойдаланади. Пул операцияларининг асосий кўпчилик қисми нақд пулсиз, чеклар ва унга тенглаштирилган молиявий актив­лар ёрдамида амалга оширилади. Шу сабабли муомалада бўлган пул миқдорини ҳисоблаш учун М1 ...Мн пул агрегатлари ёки таркибий қисми тушунчасидан фойдаланилади.

• Маърузачи: З.Аллаберганов

• Ўзбекистонда умумий пул миқдорини ҳисоблаш учун қўлланиладиган пул агрегатлари

• М0 = нақд пуллар;
• М1 = М0 + ҳисоб варақаларидаги пул қолдиқлари + маҳаллий бюджет маблағлари + бюджет, жамоат ва бошқа ташкилот маблағлари;
• М2 = М1 + банклардаги муддатли омонатлар;
• М3 = М2 + чиқарилган сертификатлар + аниқ мақсадли заём облигациялари + давлат заём облигациялари + хазина мажбуриятлари.
• Мn, яъни барча пул агрегатлари суммаси мамла-катдаги умумий пул таклифини ташкил қилади.

• Маърузачи: З.Аллаберганов

• Пулга талаб – бу айрибошлаш битимлари ва инвестицион мақсадлар учун пулга бўлган талаб суммасидир.

• Битим учун - яъни айрибошлаш воситаси сифатидаги пулга талаб миқдоран номинал ЯИМга тўғри мутаносибликда ўзгаради.
• Инвестицион пулга талаб миқдоран фоизнинг реал ставкасига тескари мутаносибликда ўзгаради.

• Маърузачи: З.Аллаберганов

• Пулга талаб ҳақидаги назариялар

• Монетаристик назария

• Унга кўра, пулга талаб фақат тран-сакцион мақсад (битимлар учун), яъни айрибошлаш, олди-сотди жараёнида битим тузиш учунгина зарур.
• Муомалага ана шу мақсад учун за-рур бўлган минимал миқдордагина пул керак. бошқа ҳар хил мақсадларда пул сақлаш нотўғри

• Кейнс назарияси

• Битим учун, яъни айрибошлаш воситаси сифатидаги пулга талаб.
• Эҳтиёткорлик мақсади, ҳар эҳтимолга қарши нақд пул сақлаш зарурияти.
• Чайқовчилик мақсадида, яъни қимматбаҳо қоғозларни арзон бўлишини кутиб пулни сақлаш.

• Маърузачи: З.Аллаберганов