Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент кимё – технология институти


Аниқ интегрални тақрибий ҳисоблашнинг трапеция усули



Download 3,72 Mb.
bet31/44
Sana23.02.2022
Hajmi3,72 Mb.
#179072
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   44
Bog'liq
ХУА Маъруза матни

Аниқ интегрални тақрибий ҳисоблашнинг трапеция усули
Бу усулда xам тўғри тўртбурчаклар усулидаги каби [a,b] кесмани нуқталар билан n та тенг бўлакка бўламиз. Xар бир тугун нуқталар орасидаги масофа h=(b-a)/n формула билан аниқланади.
[a,b] кесмани бўлувчи нуқталардан чегаравий эгри чизиқ билан кесишгунга қадар перпендикуляр ўтказамиз. Эгри чизиқ мос нуқталарининг ординаталарини y0=f(x0), y1=f(x1),…, yn-1=f(xn-1), yn=f(xn) деб ҳисоблаб оламиз.



y=f(x)



a=x0 x1 x2 . . . b=xn

Перпендикулярларнинг y=f(x) чизиқ билан кесишган қўшни нуқталарини ватарлар билан бирлаштирамиз ва xосил қилинган xар бир тўғри чизиқли трапецияларнинг юзини топамиз:



Барча n та трапеция юзини қўшамиз

Демак. Эгри чизиқли трапециянинг юзи тақрибан қуйидагига тенг

ёки y0=f(a), yn=f(b), xi=a+ih десак, трапеция усулининг ишчи формуласи

бўлади.
Аниқ интегралларни тақрибий ҳисоблашнинг барча усулларида (a,b) интеграллаш оралиғини бўлинишлар сонини (n ни )орттириш туфайли хатолик миқдорини камайтириш мумкин, чунки бўлинишлар натижасида xосил бўлган юза қанчалик кичик бўлса, формула орқали топаётган фигуранинг юзи эгри чизиқли трапециянинг юзига шунчалик яқин бўлади.


Pascal дастурлаш тилида тузилган дастур коди.
Program Trapetsia;
var a,b,h,S:real;
n,k:byte;
function f(x:real):real;
begin f:= .... end;
begin
write('интеграллаш чегараларини ,a,b=');
readln(a,b);
write( ' бўлаклар сони , n=');
readln(n);
h:=(b-a)/N;
s:=0;
for k:=1 to n-1 do
s:=s+f(a+k*h);
s:=s+(f(a)+f(b))/2;
s:=s*h;
writeln(' интеграл қиймати , s=',s);
end.



Download 3,72 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   44




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish