Ўзбекистон республикаси oлий ва ўрта махсус таълим вазирлиги teрмиз давлат университетининг

телиоспораларнин
г препаратини 
тайёрлаб, уредоспора микроскопда қаралганда овал шаклида икки ядроли 
бир ҳужайрали оёқчада жойлашганлигини кўриш мумкин. Ичида ёғ 
тўпланганлиги учун уредоспора сариқ рангда бўлади. Уредоспора шамол 
билан тарқалиб, бошқа ўсимликларни зарарлантиради. Телиоспора ҳам 
оёқчада бўлади, у узунчоқ шаклида қўнғир рангли қалин деворли ва икки 
ҳужайрадан иборат бўлади. Аввало ҳар битта ҳужайрада иккита ядро бўлади, 
кейин дикарион ядролари қўшилиб, бир ҳужайрали, дикарион икки ядроли 
бўлади. 
Телиоспоралар тупроқда қишлайди. Баҳорда улар униб чиқади. Униб 
чиқишдан аввал ядро мейоз йўли билан бўлинади. Ҳар бир хужайрасидан 
қисқа стегмаларда тўртта гаплоид 
базиоспорали
фрагмобазидиялар
ҳосил 
бўлади. Базидиоспоралар шамол билан тарқалади ва зиркнинг баргига тушиб, 
ўса бошлайди ва барг тўқималарида мицелий шаклланади. 

---

Зарарланган баргнинг кўндаланг кесмасидан препарат тайёрлаб 
микроскоп остида қаранг. Уни соғлом баргдан тайёрланган препарат билан 
таққосланг.
Зарарланган зирк баргининг гербарийси устки томонида тўқ рангли 
доғлар – 
пикнидалар
кўринади, пастки тарафида тўқ-сариқ-қўнғир рангли 
юмалоқ доғлар – 
эцидиялар 
бўлади. 
Пикнида – кўзасимон шаклида бўлиб, халтача ва спораларни чиқарувчи 
тешиги бор. Аввало пикнидий гаплоид гифалар йиғиндисидан иборат бўлиб, 
тешикларидан пикнофоралар ажралади
.
Пикнидий ривожланиб, устки 
эпидермани ёриб гифаларнинг бир қисми кўринади. 
Пикнидиооспоралар 
плюс (+) ва минус (-) белгили бўлиб, баргнинг тўқимасида гифалари 
қўшилиб дикарион мицелийси 
эцидия
ҳосил қилади. Ёш эцидияларни 
кўрганимизда улар шарсимон шаклида баргнинг паренхимасига ботган ҳолда 
бўлиб, ичида етилаётган эцидияспоралар борлиги кўринади. Вояга етган 
эцидиялар баргнинг пастки эпидермасини ёриб, бокалсимон шаклга 
айланади. Уларда эцидиоспоралар тўғри тик бўлиб жойлашади. 
Эцидиянинг тубида жойлашган узунчоқ ҳужайраларидан эцидиялар 
ажралади, улар баргнинг тўқимасидаги гифаларнинг давомчиси деб 
ҳисобланади. Эцидиоспоралар шамол воситасида бошоқдошларнинг барг ва 
пояларига бориб тушади. 
4.
Микроскопда кўрилганлар ва кўпайиш цикли жадвалдан албомга 
чизиб олинади.