Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тдпу ҳузуридаги педагог кадрларни қайта

 
№ 
ЭАТРнинг 
асосий 
кўрсаткичлари 
Ўлчов 
бирлиги 
Материалларнинг норматив сони 
(ҳисобланадиган) 
Фан 
Фан 
Фан 
1. Матн (белгилар 
сони) 
Минг 
Дарслик 
бўйича 
Дарслик 
бўйича 
Дарслик 
бўйича 
2. Фотоиллюстрация 
(қўшимча расм ва 
суратлар сони) 
Дона 
Дарсликка 
нисбатан 
30% ортиқ 
Дарсликка 
нисбатан 
30 % ортиқ 
Дарсликка 
нисбатан 
30 % ортиқ 
3. Анимация (турли 
ҳодисаларни намо-
йишлари сони) 
Дона 
Дарслар 
сони 
+ 10 
Дарслар 
сони 
+ 10 
Дарслар сони 
+ 10 
4. Лаборатория ишлари 
(уларнинг сони) 
Дона 
- 
- 
- 
5. Тестлар (матнли 
саволлар сони) 
Дона 
Ҳар бир 
дарсга 
15 тадан 
Ҳар бир 
дарсга 
15 тадан 
Ҳар бир 
дарсга 
15 тадан 
Муҳим талаблар 
Яратиш жараѐнида иштирок этувчи гуруҳ
аъзоларига тушунарли бўлиши 
Тингловчиларнинг кутилмаган жавобларига тезкор жавоб қайтара олиш 
усулларининг мавжуд бўлиши 
Тингловчининг исталган лаҳзадаги тизим
реакциясини ѐзиш 
Таълимнинг барча босқичларида
психологик-педагогик вазиятлар, ҳолатларнинг
инобатга олиниши 
Педагог дастурнинг мураккаб ҳолатларда адекват
тарзда ишлаши 
Бошқа дастурлар билан бирга ишлаш имкониятининг
мавжудлиги 
75

---

6. Савол, топшириқ ва 
машқлар (маълу-
мотлар билан) 
Дона 
- 
- 
- 
7. Видеопарчалар 
(парчаларнинг уму-
мий давомийлиги) 
Дақиқа 
30 дақиқа
(40 дақиқадан 
ортиқ эмас) 
30 дақиқа
(40 дақиқадан 
ортиқ эмас) 
30 дақиқа
(40 дақиқадан 
ортиқ эмас) 
8. Аудиопарчалар 
(парчаларнинг уму-
мий давомийлиги) 
Дақиқа 
30
(40 ортиқ 
эмас) 
30
(40 ортиқ эмас) 
30
(40 ортиқ 
эмас) 
9. Ўйинли парчалар
Дона 
Дарслар 
сонидан 
30% ортиқ 
Дарслар 
сонидан 
30% ортиқ 
Дарслар 
сонидан 
30% ортиқ 
10. Глоссарий
Дона 
(атамалар) 
11. DVD ташувчилар 
сони 
дона 
1 
1 
1 
12. Локал версия 
Талаб 
этилиши 
Ҳа 
Ҳа 
Ҳа 
13. Тармоқ версия
(шу жумладан 
Интернет) 
Талаб 
этилиши 
Ҳа 
Ҳа 
Ҳа 
ЭАТРни яратишда имкон қадар сценарий ва расмларнинг 
эскизлари кадрларга бўлинган бўлиши зарур. Бинобарин, якуний 
босқичда сценарий компьютер тушунадиган кетма-кетликда 
дастурлаш тилига, яъни компьютер дастурига ўтказилади. 
Электрон шаклдаги ўқув манбалари АКТнинг ривожланиши-
нинг замонавий талабларига мос бўлиши шарт. Мазкур ресурс-
ларини ишлаб чиқишда бу соҳада дунѐнинг энг илғор 
мамлакатлари тажрибаларини жорий этиш, улар фойдаланаѐтган 
энг янги дастурий маҳсулотлар, қўллаѐтган технологиялардан 
самарали фойдаланиш керак. ЭАТР шахсий компьютерларда, 
локал тармоқда ва Интернет орқали онлайн тизимида ишлаш 
имкониятига эга бўлиши керак ва шу ўринда юкланиши оғир 
бўлмаслиги керак. 
Бу турдаги ахборот-таълим ресурсларидан фойдаланувчилар 
асосан педагоглар, тингловчилар ҳамда ўқувчилардир. Шу сабабли 
уларни ишга туширишда турли паролларни қўллаш ва регистрация 
қилиш шартларини қўйиш кабилар бўлмаслиги керак. 
76

---

ЭАТРдан фойдаланиш тезлигини пасайтирадиган ва ортиқча 
дастурларни ўрнатиш талаб этилмаслиги лозим. Шунингдек, ЭАТР 
веб-технологияга асосланган бўлиши керак. Бундай ѐндошиш 
ЭАТРдан турли платформаларда фойдаланиш имкониятини беради. 
ЭАТР ишга тушиши учун қўйиладиган минимал талаблар(тавсия 
характерига эга):
Асосий шартлардан бири – Электрон ахборот-таълим ресурси 
ташкилот серверига, веб саҳифа сифатида осон интеграция қили-
ниш имкониятига эга бўлиши керак. ЭАТР 3 хил: автоном, локал 
ва Интернет учун ўрнатиш имкониятларига эга бщлиши зарур. 
Ўз навбатида педагоглар ЭАТРни яратиш механизмидан ҳам 
хабардор бўлишлари лозим. ЭАТРни яратиш қуйидаги механизмга 
асосланади: