Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти

 
2  –  savol  bayoni.
  Davlatimiz  mustaqillikka  erishgan  yillardan  boshlab, bozor 
iqtisodiyotiga  o’tishning  o’ziga  xos  iqtisodiy  rivojlanish  yo’lidan  bormoqda.  Bu 
yo’lda  investitsiya  siyosatining  ahamiyati  juda  katta.  Chunki  investitsiyalar 
iqtisodiyotda tarkibiy o’zgarishlar, texnik va texnalogik yangilanishlar, korxonalarni 
qayta  ta’mirlash  ishlarini  amalgam  oshirishni  rag’batlantiradi,  mamlakat  eksport  va 
import salohiyatini oshirihsga imkon yaratadi. Shu jihatdan O’zbekiston Davlati o’z 
tuzilmaviy  investitsiya  siyosatini  olib  bormoqda.
 
Tuzilmaviy  investitsiya  siyosat, 
hududlar,  tarmoqlar  va  korhona  investitsiya  siyosatlaridan  tarkib  topib,  ular  o’zaro 
bog’liqdir.  Hududlar  investitsiya  siyosati  investitsiyani  sarflashda  aholi,  hudud  va 
investr  manfaatlarini  hisobga  olgan  holda  samarali  ishlatishga  imkon  beruvchi 

---

41 
 
hududda  olib boriladigan chora  –  tadbirlar  majmui. Tarmoq investitsiya  siyosati esa 
bu  mamlakat  iqtisodiyotining  rivojlanishini  ta’minlovchi  tarmoqlar,  sanoat 
mahsulotlarini  eksport  qilish,  import  o’rnini  bosuvchi  ishlab  chiqarishni 
rivojlantirish,  ilmiy  –  texnika  taraqqiyotini  investitsiya  yo’li  bilan  qo’llab  – 
quvvatlash hisoblanadi. 
Tuzilmaviy  investitsiya  siyosatini  olib  borishda  muhim  strategiyalar  ishlab 
chiqilgan bo’lib, ularning mohiyati kichik iqtisodiy sub’yektlar rivojlanishini qo’llab 
–  quvvatlashdan  iborat.  Mazkur  ishlarni  amalga  oshirishda  xorijiy  investitsiyalarni 
jalb  etish  muhim  ahamiyatga  ega.  Mamlakatimizda  siyosiy  barqarorlik,  investitsiya 
muhitini  juda  qulayligi  xorijiy  investorlar  uzoq  muddatli  investitsiya  loyihalarini 
tuzishda asos bo’lmoqda.  
Investitsiya  siyosati  –  investitsiya  faoliyatini  jonlantirish,  iqtisodiyotni 
yuksaltirish,  ishlab  chiqarish  samaradorligini  oshirish  va  ijtimoiy  muamolarni  hal 
qilish  maqsadida  iqtisodiy  sub’ektlar  uchun  qulay  xo‘jalik  yuritish  sharoitlarini 
yaratishga qaratilgan maqsadli tadbirlar majmuidir. 
Davlatning tashqi investitsiya siyosati – bu tashqi investitsion oqimlarni davlat 
tomonidan  tartibga  solish  chora-tadbirlari  tizimidir.  Davlatning  ijtimoiy-iqtisodiy 
rivojlanish  borasidagi  aniq  maqsadga  qaratilgan  faoliyatning  eng  muhim  doimiy 
vositalaridan  biri  investitsiya  siyosati  bo‘lib  hisoblanadi.  Bunday  siyosat  davlatning 
butun  siyosiy  sohasining  asosiy  o‘zagini  tashkil  etadi.  Iqtisodiy  o‘sish  sur’atlari, 
moddiy  va  ma’naviy  ne’matlarni  ishlab  chiqarish  hajmi  va  sifatining  oshishi  ko‘p 
jihatdan  amalda  olib  borilayotgan  investitsiya  siyosatiga  bog‘liqdir.  Investitsiya 
siyosati  davlatning  jamiyatda  moddiy  ne’matlarni  takror  ishlab  chiqarishni  tashkil 
etishga  va  investitsiya  vositalarini  safarbar  qilishga  ham  qaratilgan  bo‘lishi  ham 
lozim.  Davlat  siyosatining  ushbu  sohasi,  uning  tegishli  organlarining  bunday 
siyosatning  maqsadlari  va  vazifalarini  belgilash,  uni  amalga  oshirish  uchun 
mablag‘larni qidirib topish borasidagi faoliyatidan iboratdir. 
Investitsiya  siyosati  ob’ektiv  qarashli  ma’muriyat  tomonidan  ijro  etiladigan 
ochiq-ravshan,  samarali  va  qat’iy  rioya  qilinadigan  qonunlarga  ega  bo‘lganida  – 
xorijiy investitsiyalarni jalb qilish uchun kuchli rag‘bat hosil qiladi. Bunday siyosatni 
ishlab  chiqish  respublikamizning  asosiy  vazifalaridan  biri  hisoblanadi.  Iqtisodiy 
o‘sishda  oqilona  investitsiya  siyosatini  ishlab  chiqish  yetakchi  o‘rin  tutadi. 
Investitsiya  siyosatini  samarali  amalga  oshirish  uchun  qulay  investitsiya  muhitini 
yaratishga  xizmat  qiladigan  qator  institutlarni  tashkil  etish  lozim.  Investitsiya 
siyosatini tashkil etishda iqtisodiy ahvolni yaxshilashda keng ko‘lamli erkinlashtirish 
va barqarorlashtirish omillari alohida ahamiyatga ega. Erkinlashtirish narx-navoning 
erkin  belgilanishini,  savdoning  davlat  tomonidan  nazorat  qilinishi  to‘xtatilishini, 
yangi  kompaniyalarni  hech  bir  to‘siqsiz  tuzish  mumkinligini  taqozo  qiladi. 
Barqarorlashtirish  inflyatsiyaning  qisqartirilishini,  xalq  xo‘jaligi,  tashqi  iqtisodiy 
sohalardagi  nomutanosibliklar  bartaraf  qilinishini  ko‘zda  tutadi.  Islohotlarning  bir-
biri  bilan  bog‘liq  bo‘lgan  bu  ikki  omili  o‘tish  jarayonining  dastlabki  bosqichlarida 
amalga oshirilishi mumkin va lozim.