Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти

4. 
Нодир 
Девонбеги 
мадрасаси. 
Нодир Девонбеги мадрасаси 
нақшбандия тариқатининг йирик вакилларидан бири, буюк назариётчи ва 
нуфузли шайх Хожа Убайдуллоҳ Аҳрор зиёратгоҳига яқин жойлашган бўлиб, 
ҳижрий 1040 (мелодий 1631) йил аштархонийлар сулоласининг намояндаси 
Субҳонқулихон салтанати даврида, Надирбий Тоғай номи билан танилган 
Нодир Мирзо Тоғай ибн Султон Арлот томонидан қурилган. 
Бу мадраса Ҳожа Аҳрор хонақоси ёнида жойлашганлиги боис, халқ 
орасида «Ҳожа Аҳрор мадрасаси» деб ҳам юритилади. Мазкур мадрасанинг 
Хожа Аҳрори Валий хонақосининг ёнида барпо қилинишини Нодир Мирзо 
Тоғай ибн Султоннинг Ҳожага бўлган чексиз ҳурмати белгиси, деб тушуниш 
мумкин.
Нодир Девонбеги мадрасаси лойиҳасини ишлашда Регистоннинг Шердор 
мадрасаси биноси кўринишидан ижодий фойдаланилган. «Иккинчи Шердор» 
мадрасаси (халқ орасида шундай деб юритилади). 1978 йилда Ўзбекистонда 
хизмат кўрсатган маданият ходими Абдуғаффор Ҳаққулов ташаббуси ҳамда 
раҳбарлиги остида қайта таъмирланган.

---

25 
 
12-расм. Нодир Девонбеги мадрасаси 
Мадраса пештоқидаги шер суратининг акс эттирилиши, катта ҳовли 
четларидаги ҳужраларнинг жойлашиши Регистондаги Шердор мадрасасининг 
нусхасини такрорлайди ва ундан фарқли ўлароқ, бу ерда миноралар йўқ. 
Мадраса бир қаватли қурилган бўлиб, ХVI-ХVII асрларда кенг тарқалган 
ҳашаматли ва шарқона тўрт айвонлилик усулида бунёд этилган. Мадрасанинг 
пештоқида қурилишнинг бошланиш вақтини кўрсатувчи ёзувлар битилган. 
Улар нақш безаклари билан уйғунлашиб кетган. Бу ёзувларни нақшлар билан 
ҳашаматлаштириш Хожа Ҳошим ва муҳандис-қурувчи Дўстмуҳаммадлар 
ижоди ва безак санъатининг намунасидир. 
Мадраса катта масжид, дарсхона вазифасини ўтаган зал, тўртта дарсхона 
ва 28 та ҳужралардан иборат. Катта зал устида ҳашаматли гумбаз мавжуд.