Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги самарқанд иқтисодиёт ва сервис

Каталогга қўйиладиган асосий талаблар:
§
ахборот учун белгиланганлик даражаси;
§
фойдаланиш қулайлиги; 
§
маълумотларнинг ишончлилиги; 
§
туроператорнинг турагентлар билан ҳамкорлиги кўриниши 
бўйича аниқ шартлар. 
Ахборот учун белгиланганлик даражаси. Ахборот учун 
белгиланганлик даражасининг юқорилиги деганда: 
· кўрсатилган нарх таркибига киритилган барча хизматларни 
келтириб ўтиш; 
· яшаш ва овқатланишнинг турли вариантларини тўлиқ 
тасавур этиш; 
· болаларга чегирмалар миқдори ҳақида тўлиқ маълумотлар 
тушунилади. 
Мамлакатлар бўйича каталогларнинг бошланғич бобларида 
қуйидагилар кўрсатилади: 
· мамлакат номи ва унинг жойлашуви; 
· давлат қурилиши, пойтахти, аҳолиси, мамлакатда 
қўлланиладиган тиллар; 
· урф-одатлари ва анъаналар; 
· географик маълумотлар ва диққатга сазовор жойлар; 
· дини ва туризмни ташкил қилишнинг алоҳида талаблари; 
· муомала одоблари (масалан, хизмат кўрсатувчи персонал 
учун чойчақалар); 
· электр тармоғи кучланиши ва электроприборларни 
ишлатиш учун розеткалар типлари; 
· халқаро алоқа коммуникациялари; 
· транспорт; 
· туристлар учун паспорт ва виза режими; 
· пул тизими, солиққа тортиш ва Тах Грее режими; 

---

223 
· божхона режими; 
· умум миллий байрамлари, дам олиш кунлари; 
· банклар ва магазинларнинг умумий иш режими; 
· туристлар соғлиқларига алоҳида талаблар (ваксинациялар 
зарурлиги); 
· тавсия қилинадиган кийимлари ва бошқалар.
Турагентликнинг шу йўналиш бўйича сафарга чиқаётган 
турист билан ишлаши учун маълумотлар тўплами етарли даражада 
бўлиши лозим. Фойдаланиш қулайлиги деганда:
· тур қийматинининг тезкор ва мураккаб бўлмаган ҳисоб-
китоби; 
· жадваллар билан бирга турпакет қийматини ҳисоблаш 
бўйича 
тўлиқ 
ва 
тушунарли 
инструкцияларнинг 
мавжудлиги; 
· фойдали маълумот (авиаучишлар жадвали, трансфер 
қиймати, автомобил ижараси нархлари кабилар); 
· курортлар бўйича меҳмонхоналар рўйхати, мавжуд 
меҳмонхоналар ҳақида қайдлар қилинган қирғоқ ва алоҳида 
курортлар карталари бетлари кўрсатилган мундарижанинг 
мавжудлиги тушунилади. 
У ёки бу мамлакатга бағишланган бетларни алоҳида ранг, 
жадвалларни, нарх категориялари ёки хизматлар тўпламини 
алоҳида шрифт ва ранг билан ажратиш тавсия этилади. Барча 
йўналишлар бўйича прайс-листлар ягона тарзда безатилиши 
(тайёрланиши) лозим. Маълумот ишончлилигига: 
· нарх жадваллари амал қилиш даврини кўрсатиш (нарх 
жадвали структурасини ўйлаб олиш зарур: сўзбошилар 
мавжудлиги, устунларни вариантларнинг мураккаблашуви 
тартибида жойлаштириш, меҳмонхоналарни категорияси ва 
алфавит бўйича тартибга келтириш); 
· асос турпакет қийматига нисбатан тўлиқ хизматлар 
тўпламини ( суғурта, авиаучиш, трансфер, яшаш, 
овқатланиш, турагентликларга комиссиялар ва ҳоказо) 
қўшиш ва улар рўйхатини келтириш; 
· турли вариантлар қийматларини кўрсатиш; 
· турнинг 
пировард 
нархига 
таъсир 
қиладиган 
меҳмонхоналар ва номерлар хусусиятларини кўрсатиш 
(меҳмонхоналар суратлари ва уларнинг қисқача баёни); 

---

224 
· материалларнинг доимий янгиланиши ва каталогларнинг 
қайта нашр қилиниши билан эришилади.