Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги самарқанд иқтисодиёт ва сервис

 
5-чизма.Туристик хизматлар олди-сотди жараёнида 
туристик фирма ўрни 
Мамлакат катта қисмида туристик бизнес кўпсонли 
тадбиркорлик 
структураларига 
берилган. Улар 
миллий 
қонунчиликка мувофиқ тузилади ва фаолият юритади. Улар 
ўрнатилган стандартлар, талаблар, шартларига қатъий амал 
қилишга мажбурдирлар. Масалан, Россия Федерациясида XXI аср 
бошларида 10 туристик алмашинувда фаол иштирок этувчи 
хорижий мамлакат катта қисмидаги туристик бизнес ҳам худди шу 
рақамларга яқинроқ баҳоланади. 
Таъкидлаш керакки, туристик фирмалар фаолиятида 
операциялар ҳажми ва характери, бозордаги ўрни, фаолият 
ихтисослашуви ва туристик бозорнинг бошқа шартлари билан 
боғлиқ сезиларли фарқлар кўзга ташланади. Энг аввало, туристик 
фирмалар туроператорлар (турташкилотчилар) ва турагентлик 
(турагентлар)га бўлинади. 
Туроператорлар. Улар туристик маҳсулотларни улгуржи 
сотувчилар ҳисобланишади. Туроператорлар туристик хизматлар 
ишлаб чиқарувчилар ва уларни чакана сотувчилар ўртасида 
боғловчи ўринни эгаллайди. Оммавий туристик маҳсулотлар 
(инклюзив сафарлар) яратиш учун улар меҳмонхона, ресторанлар, 
транспорт корхоналари катта ҳажмдаги хизматларини сотиб 
оладилар, улардан белгиланган йўналишда гуруҳ ва индивидуал 
саёҳатлар учун сафар пакетларини шакллантирадилар. 
Туроператорлар уюштирилган туризмнинг бош генераторлари 
ҳисобланади. Уларнинг асосий вазифаси бозор талабларини 
ўрганиш ва қондиришдан иборат. Улгуржи турфирмаларга ўз 
бизнесини ривожлантириш учун сезиларли молиявий воситаларни 
инвестиция қилишга тўғри келади. Бу ўз савдо маркази ва 
маҳсулотнинг ҳаракати, самарали сотиш тармоғи яратиш ва 
бошқалар учун зарурдир. 

---

125 
Туристик бозорнинг катта бўлаклиги ва сегментацияси ва 
талаб туоператорларнинг фаолиятини ўз маҳсулотини аниқ 
ихтисосланган йўналишга 
қаратишига зарурат туғдиради. 
Туоператорлик фаолиятини асосий ихтисослашга йўналишлар 
ҳисобланади: 
1. Хорижий сайёҳларни қабул қилиш ва хизмат кўрсатишга 
ихтисослашиш. Бу фаолият билан шуғулланувчи турфирмалар 
қабул қилиш бўйича туроператорлар дейилади. Ўзларининг асосий 
вазифаларини бажариш учун улар: