Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўрта махсус касб-ҳунар таълими маркази

ҳаммаси
Дарслар тури бўйича соатлар тақсимоти (аудитория юкламаси)
Жами	Назарий маъруза	Амалий	Лаборатория	Семинар	Курс иши	Мустақил иш
1.	Кириш.		2	2
2.	Бурғилаш эримтасини ишлатилиш тарихи.		2	2
3.	Бурғилаш қоришмаларни турлари.		4	2	2
4.	Бурғилаш қоришмасини асосий вазифалари.		2	2
5.	Бурғилаш қоришмасини тайёрлашда ишлатиладиган созлойлар.		4	2	2
6.	Бурғилаш қоришмасини технологик кўрсаткичлари, уларни аҳамияти.		4	2		2
7.	Бурғилаш қоришмасини суюқлиги ва сув ажралиш хусусияти.		4	2		2
8.	Бурғилаш қоришмасини қовушқоқлиги ва ичидаги қум миқдори.		4	2		2
9.	Бурғилаш қоришмасидаги ишқор, нефт,ҳаво ва газ меъёри.		2	2
10.	Бурғилаш қоришмасини ёғловчи моддалар билан бойитиш.		4	2	2
11.	Бурғилаш қоришмасини оғирлаштириш ёки енгиллаштириш усуллари.		4	2	2
12.	Кудукларни цементлашда кўлланиладиган тампонаж цемент турлари.		4	2	2
13.	Ҳалокат ва қийинчиликларни бартараф этиш ишларида ишлатиладиган махсус цементлар.		2	2
	Цемент қоришмасини технологик кўрсаткичлари.		6	2	2	2
	Цемент қоришмасини кўрсаткичларини ўлчайдиган асбоблар.		6	2	2	2
	Цемент қоришмасини кўрсаткичларига таъсир қилувчи кимёвий ашёлар.		6	2	4
	Буфер ва цемент қоришмасини ҳайдаб борувчи қоришмалар.		4	2	2
	Жами:		60	30	20	10			28

Эслатма. Мустақил иш мавзуларини ўқитувчининг ўзи танлайди.
Фаннинг назарий ва амалий машғулотлари мазмуни


1-мавзу. Бурғилаш эримтасини ишлатилиш тарихи.
Сув қудуқларини бурғилашда қоришмани ишлатилиши. Нефт ва газ қудуқларини бурғилашда қоришмани ишлатилиш. Қоришма учун ишлатиладиган ашёлар. Қоришмани тайёрлаш усуллари. Қоришмани тайёрлашда ишлатиладиган механизмлар.
2-мавзу. Бурғилаш қоришмаларни турлари.
Сувда тайёрланадиган қоришмалар. Асоси нефт қоришмалар. Нефт маҳсулотида тайёрланадиган қоришмалар. Туз қатламлар учун қоришмалар. Сулфанол билан тайёрланадиган ва оғирлаштирилган қоришмалар.
1- Амалий машғулот.
Шартли қудуқни ҳажмини аниқлаш ҳисоби.
Мустақил иш.
Глиномешалка схемасини чизиш.
3-мавзу. Бурғилаш қоришмасини асосий вазифалари.
Қудуқ ичидан шламни олиб чиқиш. Қудуқ деворларини мустаҳкамлаш. Очилган қатламнинг босимига қарама-қарши босим бериш. Гидравлик механизмларни ишлатиш Қудуқ ичидаги асбобларни мойлаш ва совутиш. Маҳсулдор қатламларни ўтказувчанлик сифатини сақлаб қолиш.
4-мавзу. Бурғилаш қоришмасини тайёрлашда ишлатиладиган созлойлар.
Ўзбекистоннинг қизил созлойлари. Оқ полигарсит сифатли созлойлари.. Қизил ва оқ созлойларини бир-биридан фарқи, сифати. Улардан тайёрланадиган қоришмани ўлчамлари. Созлойлардан қоришма тайёрлаш технологияси.
2-Амалий машғулот.
Қоришмага сарфланадиган созлойлар миқдорини ҳисоблаш.
5-мавзу. Бурғилаш қоришмасини технологик кўрсаткичлари, уларни аҳамияти.
Қоришмани зичлиги. Қоришмани оғирлаштирадиган ашёлар. Қоришмани оғирлаштириш усуллари. Қоришмани оғирлигини қатламларга таъсири. Зичлик ўлчайдиган асбоб АГ-2.
1-Лаборатория иши
Қоришма зичлигини ўлчаш.
Мустақил иш
Лаборатория иши натижаларини таҳлил қилиш.
6-мавзу. Бурғилаш қоришмасини суюқлиги ва сув ажралиш хусусияти.
Қоришмани суюқ-қуюқлигининг(вязкость ) аҳамияти ва қўшиладиган ашёлар. Суюқ-қуюқликни ўлчайдиган асбоб Вискозиметр СПВ-5. Қоришмадан сув ажралиш қобилияти, уни бурғилашга аҳамияти. Қоришмадан сув ажралишини камайтирувчи ашёлар. Сув ажралишини ўлчайдиган асбоб ВМ-6, тузилиши.
2-Лаборатория иши
Қоришмадан сув ажралиш қобилиятини аниқлаш.
Мустақил иш
Лаборатория иши натижаларини таҳлил қилиш
7-мавзу. Бурғилаш қоришмасини қовушқоқлиги ва ичидаги қум миқдори.
Қоришмани қовушқоқлигини қудуқларни бурғилашга таъсири. Қовушқоқликни ўзгартирувчи ашёлар. Қовушқоқликни ўлчайдиган СНС-2 асбобни тузилиши. Қоришмадаги қум миқдорини бурғилашга таъсири. Қоришмани қумдан тозалаш ва ўлчайдиган асбоб ОМ-1.
3-Лаборатория иши
Қоришмани қовушқоқлигини ўлчаш.
Мустақил иш
Лаборатория иши натижаларини таҳлил қилиш
8-мавзу. Бурғилаш қоришмасидаги ишқор, нефт, ҳаво ва
газ меъёри.
Қоришмадаги ишқор миқдорини меъёри уни аҳамияти. Қоришмадаги нефт ва бошқа ёғловчи моддалари меъёри. Қоришмадаги ҳаво ёки газни миқдори – салбий таъсири. Қоришмадаги ишқор ва ёғловчи моддаларни меъёрлаш усуллари. Қоришмада ҳавони ёки газни пайдо бўлиши ва уларни ажратиб олиш усуллари.
Мустақил иш.
Лабораториядаги ўлчов асбобларини схемасини чизиш.
9-мавзу. Бурғилаш қоришмасини ёғловчи моддалар билан бойитиш.
Қоришмага нефтни қўшиш усули ва меъёри. Қоришмага смола қўшиш технологияси, меъёри. Қоришмага графит қўшиш мақсади меъёри. Қоришмадаги ёғловчи моддаларни самараси. КМЦ , ГИПАН, К-4, К-9 , УШР . Хромпик ,қоришмага қўшиш мақсади ва меъёри. Қоришмага ишлов бериш усуллари.Қоришмага нефт маҳсулотини қўшишда ёнғин хавфсизлиги.
3-Амалий машғулот.
Қоришмага ишлов бериш учун ишлатиладиган кимёвий моддалар рўйхатини ёзиш.
Мустақил иш.
Дегазаторни схемасини чизиш.
10-мавзу. Бурғилаш қоришмасини оғирлаштириш ёки енгиллаштириш усуллари.
Бурғилаш қоришмасини оғирлаштириш учун ишлатиладиган моддалар.Барит , Гематит, Магнитит таркиби ва уларни қоришмага қўшиш усуллари. Қоришмани енгиллаштириш учун сульфанол қўшиш усули. Қоришмани енгиллаштириш учун ҳаво аралаштириш усули.
4-Амалий машғулот
Қоришмани оғирлаштирувчи миқдорини ҳисоблаш.
Мустақил иш.
Берилган шарт учун оғирлаштирувчи миқдорини аниқлаш.
11-мавзу. Кудукларни цементлашда кўлланиладиган тампонаж цемент турлари.
Оддий тампонаж цементи. Енгиллаштирилган тампонаж цементи. Оғирлаштирилган тампонаж цементи. Қотиши тезлатилган ва секинлаштирилган тампонаж цементлари.

5-Амалий машғулот

Берилган қудуққа сарфланадиган қуруқ цемент миқдорини ҳисоблаш.
12-мавзу. Ҳалокат ва қийинчиликларни бартараф этиш ишларида ишлатиладиган махсус цементлар
Тола қўшилган цементлар. Алибастр-бўр қўшилган цементлар. Кварц қуми қўшилган цемент. Созтупроқ қўшилган цемент. Ёғоч тўпони қўшилган цемент.
7-мавзу. Цемент қоришмасини технологик кўрсаткичлари.
Қуруқ цемент ва зичликлари. Цемент қоришмасини зичликлари. Цемент қоришмасини оқувчанлиги. Цемент қоришмасини қотишини бошланиши ва тугаши.
4-Лаборатория иши. Цемент қоришмасининг зичлигини ўлчаш.

6-Амалий машғулот

Буфер суюқлиги, цемент қоришмани борувчи қоришмани ҳажмини ҳисоблаш.
Мустақил иш. Мустаҳкамловчи қувур элементларини схемасини чизиш.
13-Мавзу. Цемент қоришмасини кўрсаткичларини ўлчайдиган асбоблар.
Ареометр АГ-2. конус Аз НИИ-1. лаборатория тарозиси. ВИКА игнаси. Консистометр.
5-Лаборатория иши. Цемент қоришмаси оқувчанлигини ўлчаш.