Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўрта махсус, касб-ҳунар таълими маркази

Намунавий мавзулар режаси.

№	Бўлим ва мавзулар номи	Аудиториядаги ўқув юкламаси, соатда						Мустақил иш
		Жами	Назарий Машғулот	Амалий машғулот	Лаборатори-я ишлари	Семинарлар	Курс иши
	Кириш. Нефть тўғрисида қисқача маъ-лумот ва ундан олинадиган нефть маҳсулотлари.	2	2
	Автомобил бензинлари	2	2
	Автомобиль бензинларини сифатини аниқлаш	4			2			2
	Дизел двигателлари учун ёнилғилар.	3	3		1
	Газсимон ёнилғилар. Келгусида қўлланиши мумкин бўлган ёнилғилар	4	2					2
	Автомобил мойлари
	Автомобиль мойлари.Ички ёнув двигателлари учун мойлар. Трансмиссион мойлар.	5	3		1			2
	Пластик сурков мойлари.	4	3		1
	Автомобиллар учун махсус техник суюқликлар.
	Автомобиллар учун махсус суюқликлар.Гидравлик системалар учун суюқликлар Тормоз ва амортизатор суюқликлари. Совитиш суюқликлари	5	3		1			2
	Автомобил транспортида ёнилғи, мойлаш материаллари ва махсус суюқлик-ларни ишлатилишини оқилона таҳлил қилиш. Асосий эксплуатацион материаллар-нинг тез алангаланувчанлиги	4	2					2
	Автомобилларда ишлатиладиган металмас конструкцион материаллар.
	Резина материаллари Пластмассалар. Лак-бўёқ материаллари	4	2					2
	Синтетик клейлар, қопловчи, қистирма, электроизоляцион ва ёғоч материаллар	3	2					1
	Жами	43	24		6			13

ФАННИНГ МАЗМУНИ
1-мавзу. Кириш. Нефт ва уни қайта ишлаш махсулотлари.
Нефт ҳақида умумий маълумотлар. Нефт ва унинг мамлакат энергетикасидаги улуши. Янги нефтли ҳудудларни ўзлаштириш ва ҳукуматимизнинг нефть маҳсулотларини қазиб чиқаришни кўпайтириш тўғрисидаги асосий қарорлари.
Нефт махсулотларининг кимёвий таркиби. Нефть таркибидаги углеводородлар классификацияси ва хоссалари. Нефть таркибидаги олтингугуртли ва кислородли бирикмаларнинг хоссалари.
Нефтдан автомобил ёнилғи ва мойларининг олиниши. Нефтни қайта ишлашнинг физик (ҳайдаш) усули. Нефтни қайта ишлашнинг кимёвий усули. Нефт махсулотларини тозалаш.
2-мавзу. Автомобиль бензинлари
Автомобил бензинлари учун асосий эксплуатацион талаблар.
Автомобил бензинларининг эксплуатацион сифатини билдирувчи физик - кимё­вий хоссалари. Ёнилғининг фракцион таркиби ва унинг двигател ишига таъсири. Бензиннинг ҳайдаш натижасини эксплуатацион баҳолаш, двигателни осон ишга тушириш шартини аниқлаш. Унинг тез қизиши, унда бензиннинг тўлиқ ёнмаслиги ва таъминлаш тизимида (йўлида) буғ тиқинининг ҳосил бўлиши сабаблари.
Двигателда ёнилғининг нормал ва детонацияли ёниши. Ёнувчи аралашма ва ёниш махсулотлари хақида маълумотлар. Ёнилғи хосса­лари­нинг детонацион ёнишга таъ­сири. Детонациянинг келиб чиқиш сабаблари. Бензинларнинг детонацияга бардошлик хоссалари. Октан сони ва уни аниқлаш йўллари. Октан сонини ошириш усуллари. Октан сонини антидетонаторлар ёрдамида ошириш. ТЭҚ (тетроэтилқўрғошин) этил суюқлиги ва уларнинг таъсир этиш механизми.
Двигателларда смола ва қурум ҳосил бўлиши. Бензин таркибида смола ҳосил қилувчи моддалар. Индукцион давр. Хақиқий смолa миқдори. Бензин таркибида механик аралашмалар ва сувнинг йўқлиги.
Бензин сифатини кўрсатилган талабларни ГОСТ бўйича ифодалаш. Бензинларнинг маркаланиши. Хорижда ишлатиладиган бензин маркалари.
1-Лаборатория иши
Бензинларнинг асосий хоссалари бўйича сифатини аниқлаш.
a) бензинни ташқи кўринишига қараб баҳолаш;
b) сувда эрийдиган кислота ва ишқорлар борлигини текшириш;
c) зичлигини аниқлаш;
d) фракцион таркибини аниқлаш;
e) ГОСТ бўйича бензиннинг маркасини аниқлаш ва унинг ишлатилиш сохасини Кўрсатиш.
3-мaвзy. Дизел двигателлари учун ёнилғилар.
Дизел ёнилғилари сифатига қўйиладиган эксплуатацион талаблар. Дизел ёнилғиларнинг асосий физик-кимёвий хоссалари. Ёнилғининг буғланувчанлиги, зичлиги ва қовушқоқлиги. Дизелларда ёнилғининг ёниши. Ёниш процессига таъсир этувчи факторлар. Дизелли двигателларда ёнувчи аралашма хосил қилиш. Ёнилғининг берилиши, ёнувчи аралашмани хосил бўлишига ва двнгателнинг тежамли ишлашига таъсир этувчи сифат кўрсаткичлари.
Дизел ёнилғисининг ўз-ўзидан алангаланиши. Дизел ёнилғисининг цетан сони ва уни аниқлаш. Дизель двигателларининг «қаттиқ» ишлаши ва алангаланишнинг кечикиш даврига цетан сонининг боғлиқлиги. Ёнилғининг қурум ва ўтириндилар хосил бўлишига мойиллиги. Ёнилғини коррозиялаш (занглашга олиб келувчи) хоссалари.
Дизел ёниғиларининг паст ҳароратдаги хоссалари. Хиралашиш ва қотиш ҳарорати. Дизел ёнилғиси таркибидаги олтингугурт миқдори. Дизел ёниғиларининг маркаланиши ва ишлатилиш шароити.