Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги о'рта махсус, касб-ҳунар таълими маркази

Касалликнинг олдини олиш ва қарши курашиш тадбирлари. Даво- лаш усули ишлаб чиқилмаган. Соғлом сув ҳавзаларига зарар- ланган балиқларни олиб келиш тақиқланади. Балиқларни ташишда текширувдан ўтказилади. Гулмоҳи туридаги балиқларни озиқлантириш учун соғлом сув ҳавзаларидан гаммаруслар тайёрланади.
Эхиноринхоз — бу, асосан, лосос, олабуға, оқ балиқ ва баъзан зоғорабалиқ, хариус, корюшка турларига мансуб балиқлар ва кит, уграбалиқларнинг инвазион касаллиги бўлиб, уни Эчинорҳйнчидае оиласига мансуб Псеудо эчинорҳйнчус cлавула илмоқбошисининг паразитлик қилиши туфайли қўзғатилиб, касаллик ҳазм органи фао- лиятининг издан чиқиши, ўсиш-ривожланишдан орқада қолиши, ориқланиши ва айрим пайтларда балиқларнинг нобуд бўлиши билан характерланади.
Қўзғатувчиси. Псеудо эчинорҳйнчус cлавула нинг танаси цилиндрсимон шаклда, хартуми ҳам цилиндрсимон шаклда бўлиб, узунлиги 0,7 мм гача. Хартумида ҳар бир қаторида 11—13 та- дан 18—22 қатор хитинли илмоқчалар мавжуд. Хартум қини хал- тасимон шаклда. Хартум қинига нисбатан Лемнитски аппарати калта, 6 та цементли безлар жуфт бўлиб жойлашган. Эркакларнинг узунлиги 3,5—6,5 мм, эни 0,8—1,2 мм; урғочилари узунлиги 5—9 мм, эни 0,8—1 мм; тухумлари узунчоқ-овалсимон шаклда бўлиб, ҳажми 0,1—0,11х0,023 мм га тенг.
Биологик ривожланиши. Қўзғатувчининг ривожланиши худди бошқа илмоқбошлилар сингари биологик оралиқ хўжайинлар иштиро- кида кечади. Оралиқ хўжайин вазифасини Гаммарус пулех, Понтопореиа аффинис, Ампҳитҳае рубриcата турларига мансуб ёнбо- шида сузувчи умуртқасиз чувалчанглар бажаради.
Эпизоотологик маълумотлар. Касаллик табиий сув ҳавзаларида қайд этилган. Инвазиянинг манбайи — зарарланган балиқлар ва ёнбош сузувчи умуртқасизлардир. Балиқларнинг зарарланиши кўпинча ёзда, ҳам паразитлар учун ва ҳам оралиқ хўжайинларнинг ри- вожланиши учун қулай ҳароратли шароит вужудга келади. Инвазия- нинг экстенсивлиги ва интенсивлиги июн ойидан август ойигача кў- тарилиб боради. Масалан, Бошқирдистон кўлларидаги елимбалиқ туридаги балиқларнинг зарарланиши август ойида 91% га етиб, инвазиянинг интенсивлиги 800 донани ташкил қилган.