Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги о'рта махсус, касб-ҳунар таълими маркази

Эпизоотологик маълумотлар. Лернеоз ҳам ҳовузли хўжаликларда ва ҳам денгиз типидаги сув ҳавзаларида кенг тарқалган. Касаллик ёзда эски ҳовузларда балиқлар антисанитария ҳолатда сақланга- нида келиб чиқади. Касалликка кўпроқ товонбалиқ, зоғорабалиқ, сазан, буффало, қора амур балиқларининг чавоқлари ва шу йилгилари мойил. Зарарланган балиқларни апрел ойининг охирида жанубий мин- тақаларда, ёзнинг ўрталарида эса марказий минтақаларда учра- тиш мумкин. Касаллик клиник белгиларининг намоён бўлиши ва ўлим ёзнинг охирида кузатилади. Паразит сув ҳарорати 23°C дан юқори бўлганида жадал ривожланади.
Касалликнинг клиник белгилари. Лернеялар балиқ терисини тешиб мушак тўқимасигача етиб, унга чуқурроқ кириб, шу билан бирга бутун тананинг юзасига жойлашиб олади. Қисқичбақа жой- лашган тўқималарда яллиғланиш жараёни кечади, шиш ҳосил бўлади, гиперемиялашади ва оқ тор, энсиз ярачалар ҳосил бўлади. Зарарланган участкаларда патоген бактериялар, замбуруғлар ривожланади. Тўқималарда қонли экссудатнинг шимилиши оқибатида теридаги тангачалар бироз кўтарилади, шаклсизланади ва қуруқланади. Касал балиқлар озиқа қабул қилмайди, ориқланади, секин ҳаракатланади, сув оқимига тўпланади, айниқса, зоғорабалиқ ва буффало турдаги балиқларнинг шу йилгилари. Балиқларнинг қисқичбақа билан зарарланиши жуда ҳам юқори бўлиб, ҳар бир балиққа ўнлаб миқдорда бўлади.
Лернеоз билан зарарланган балиқлар келгуси йилда касаллик тар- қатувчилари бўлиб қолади. Лернеяларнинг личинкали босқичи ка- салликнинг манбайи ҳисобланади.
Патогенез ва патанатомик ўзгаришлари. Паразитнинг балиқлар организмига патогенли таъсири тўқималар функсиясининг бузилиши, мушакларда, ички органларда, айниқса, жигарда яллиғланиш жараёнининг кечишидан иборат. Қисқичбақаларнинг безлардаги заҳарли секретлари балиқлар организмининг умумий ҳолатига салбий таъсир этади, қон таркиби ўзгаради. Зарарланган тўқималар парча- ланади, жигар тўқимасининг манбайи жарроҳлик гепатити ривожланади.
Ташхис. Балиқлар танасида қисқичбақаларни топиш асосида қўйилади.