Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги о'рта махсус, касб-ҳунар таълими маркази

Даволаш усули ишлаб чиқилмаган.
Профилактикаси. Қишловчи комплекслар шароитида бир қатор ветеринария-санитария, балиқчилик-биотехнологиявий ва умумий зоогигиеник тадбирларни ўз вақтида ва пухта амалга оширишга асосланган бўлиши шарт.
Биринчи навбатда, қишловчи бассейнларга балиқларни ўт- казишдан олдин, ҳовузлар ёзги эксплуататсиядан сўнг бассейн- ларнинг деворларида, тагида йиғилган ҳамда гидрогенизатор, филтрловчи аератсион қувурлар ва пластинкалар лойқа ва шиллиқлардан яхшилаб тозаланади. Сўнгра бассейнлар тоза сув билан ювилиб 10% ли янги тайёрланган хлорли оҳак эритмаси билан дезинфекция қилинади. Дезинфекцияловчи эритма ишлов бериладиганларнинг юза- сига 2 л/м квадрат ҳисобига сарфланади. Бир кун ўтгач, бассейн сув билан тўлдирилади ва хлорнинг қолдиғи аниқланади, агарда унинг миқдори 0,3—0,5 г/л дан юқори бўлса, бассейндаги сув оқизиб юборилади ва қайтадан тоза сув билан тўлдирилади.
Барча балиқ овловчи асбоб-ускуналар 4% ли формалин эритмасида бир соат давомида дезинфекцияланади. Махсус кийимлар иш бошлашдан олдин кирлардан, тангачалардан, шиллиқдан тозаланади, сув билан ювилиб, сўнгра содали иссиқ сувда чайқаб олинади. Резинали поябзаллар формалин ёки хлорли оҳак эритмасида ботириб олинади.
Қишловчи комплексларга кириш жойига доимий равишда 10 % ли формалин ёки 4 % ли хлорли оҳак билан намланган дезинфекция- ловчи гиламчалар ўрнатилади.
Бронхиомикоз — турли турдаги балиқларнинг ўта юқумли ка- саллиги бўлиб, жабра аппаратидаги қон томирларнинг зарарланиши ва жабра тўқимасининг некрозланиб тушиб қолиши билан характерла- нади. Касаллик Ғарбий Европанинг балиқчилик сув ҳавзаларида учрайди. Бизда бу касаллик қайд этилмаган бўлса-да, унинг келиб қолиш хавфи бор. Собиқ Иттифоқнинг Украина ва Россиянинг бир қанча вилоятларида учрамоқда.
Этиологияси. Зоғорабалиқ, сазан ва уларнинг гибридлари, товонбалиқ, қумбалиқ турдаги балиқларнинг бронхиомикоз касаллик қўзғатувчиси бу Бранчиомйcес сангуинис Плеҳн, чўртан- балиқларнинг қо ъзғатувчиси Бранчиомйcес демигранс Плеҳн, лин турдаги балиқларда эса ҳар иккала турдаги замбуруғлар паразитлик қилишади.
Бранчиомйcес сангуинис — спетсифик қон паразити ҳисобла- нади. Замбуруғларнинг гифлари (ичидаги худди тухумга ўхшаш пуштлари) кучли шохланган бўлиб, қалинлиги 8—30 мкм, узунлиги 10—15 мкм га тенг.
Улар куртак шаклида, одатда, юпқа бўлиб, спора ҳосил қилганида эса қалинлашади. Кучли шохланган (тармоқланган) гифлар фақат жабранинг қон томирларида жойлашади ҳамда жабра- нинг бўлмаларида ва нафас олиш органининг бурмаларида бўлади. Бранчиомйcес демигранс замбуруғининг митселийси дарахтси- мон шохланган гифлардан иборат бўлиб, пўстлоғи қалин икки контурли мембрана шаклида, қалинлиги 0,5—0,7 мкм, ривожла- нишнинг охирги босқичида 22—28 мкм гача узаяди. Гифнинг эни 13—15 мкм. Гифлар дастлаб нафас олувчи қатламлардаги капил- ларларда, со ънгра эса вена қон томирига кириб, унинг ёрилиши натижасида жабранинг бириктирувчи тўқимасига кириб олади ва у ерда ўсиши давом этади.