Ўзбекистон Республикаси Олий ва Ўрта-махсус таълим вазирлиги ҚЎҚон давлат педагогика институти

3. Дин ниқобидаги мафкуравий таҳдидларнинг намоён бўлиш шакллари. 
Ёшларнинг фаол ижтимоий кучга айланиб бораётгани бугунги кунда уларнинг 
турли мафкуравий таъсир ва тазйиқларнинг бош объектига айланишига олиб келди. 
Бунда уларнинг жамиятнинг ҳали етарли тажрибага эга бўлмаган, ташқи 
таъсирларга тез берилувчан ва айни пайтда, энг ҳаракатчан қатлами экани инобатга 
олинмоқда.
Ёшларнинг турли оқимларга кириб қолишлари сабаблари қаторида уларнинг 
билимлари, шу жумладан, диний илмларни эгаллашга бўлган қизиқиш ва интилиши ҳамда 
ишонувчанлиги, бирданига ва ҳамма нарсага (бойлик, шон-шуҳрат, мартаба ва ҳ.к.) эга 
бўлишга ҳаракат қилиши, илмий тилда айтганда максимализм каби маънавий-руҳий 
омилларни алоҳида ажратиб кўрсатиш лозим. «Сен бу ташкилотга кириш ёки мана бу 
вазифани бажариш билан алоҳида, ҳар кимга ҳам насиб қилавермайдиган шарафли ишга 
қўл урган бўласан, керак бўлса, сен миллат, дин, инсониятнинг халоскорига айланасан!», – 
деган қарашларни сингдириш жараёни айнан мана шу каби хусусиятларга алоҳида 
эътибор берилаётганини кўрсатади. «Ёшларнинг онгида қандай кайфият устунлигини 
айтсанг, мен сенга кейинги авлоднинг табиати қандай бўлишини айтиб бераман», - деб 
ёзган эди сиёсий арбоблардан бири. Шу нуқтаи назардан қараганда, диний экстремистик 
оқимлар ҳам жамиятнинг эртанги кунини белгилаб берадиган авлод онгини эгаллаш, 
назорат қилишни кўзлаб иш юритмоқда дейиш мумкин.
Қайд этиш лозимки, сўнги йилларда ахборот коммуникация технологиялари 
соҳасидаги кескин ривожланиш инсонлар билан алоқа ўрнатиш ва алоқаларни 
мустаҳкамлашнинг янги усулларини яратди. Бу ўзининг мустақил фикрига эга, техника 
имкониятларидан ўз ўрнида фойдаланувчилар учун улкан имкониятлар эшигини очди. Шу 
билан бир қаторда, интернет маконининг турли ўйинлар ва видеолар билан бойитилгани 
дунёқараши шаклланаётган, ўйинқароқ болалар ва ўсмирлар учун кундалик нормал 
воқелик бўлса, бошқаларга ташвиш ўчоғига айланди. 
Интернет томонидан дастлабки тақдим этилган имкониятларда аввало технологик 
узилишларни бартараф этишга алоҳида эътибор қаратилди. Вақт ўтиши билан «бутун 
дунё ўргимчак тўри» инсон эҳтиёжлари ва қизиқишларидан келиб чиққан ҳолда турли 

---

мазмундаги ахборотлар, кўнгилочар дастурлар орқали қулайликлар яратди. Бу эса ўз 
навбатида интернет ҳаётини оммалашувига олиб келди. Албатта, яратилган бундай 
имкониятлар ўз мақсадларига етишиш учун мутаассиб оқимлар томонидан ҳам кенг 
фойдаланилмоқда. Жумладан: