Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги олий таълим тизими педагог ва раҳбар кадрларини

Қўнғироқ сеансини бошқарув функциялари 
Ядро функциясида CSCF функциялари SIP проксилари ҳисобланади. 
CSCF 
SER 
(SIP 
expression 
router) 
асосидақурилади. SЕR SIP 
рўйҳатгаолувчидек, 
проксидек, 
қайтаузатувчисервердекфаолияткўрсатадиҳамдасекундигакўпгинаминглабқў
нғироқларгаишловбераолади. 

---

III. НАЗАРИЙ МАТЕРИАЛЛАР 
104 
7.2-расм. IMS архитектурасининг тўртта компоненти келтирилган. 
SIP прокси/сервер қудратли бўлиши учун SER механизми ишлаб 
чиқилган. IMS муҳитларида SER дан фойдаланиш учун унда Diametr 
протоколи имконияти бўлиши керак, сабаби бир вақтнинг ўзида Diametr 
тугун ҳам сервер ҳам клиентдек фаолият кўрсатади. Ташқи стекдан 
фойдаланиш турли контекс ва маълумотлар алмашинуви сабабли яхши 
натижа бермайди, 7.3-расм IMS учун қўшилган SER модуллари келтирилган.
7.3-расм. IMS учун қўшимча SER модуллари 
IMSда қўшимча фойдаланувчи маълумотларни сақлаш учун 
фойдаланувчи жойлашуви модул қўшим функцияларни талаб қилади масалан 
шахсий/умумфойдаланувчи идентификаторларни, прокси CSCF (P-CSCF) 
йўл ахборотини, сервер профилларини ҳамда дастлабги фильтер критерияси. 

---

III. НАЗАРИЙ МАТЕРИАЛЛАР 
105 
IMSда маълумот нусҳасини маълумотлар базасига кўчириб ѐзиш талаб 
қилинмайди сабаби фойдаланувчини бир CSCFдан иккинчисига ўтиши 
олдиндан белгиланиб қўйилади. Узоқ йиллар давомида кўплаб инсонлар ва 
ташкилотлар томонидан IMS консепцияси ўзгартириб келинмоқда
Прокси CSCF (P-CSCF) 
IMS таянч қисмини ўрнатишда, P-CSCF компоненти илова поғонаси 
ҳимоя деворига (firewall)га созланади. Фақатгина рўйҳатдан ўтган охирги 
нуқталар IMS тармоғида хабарларни киритиш имкониятига ега бўлади ҳамда 
бу ҳолатни P-CSCF фойдаланувчиларнинг идентификаторини маъқуллайди, 
қуйидаги 3.4-расмда келтирилганидек. P-CSCF ҳар бир фойдаланувчи учун 
хавфсизлиги таъминланган алоҳида каналлар ҳосил қилади. P-CSCF нафақат 
тармоқни ҳимоя қилади балки зарарли (вирусга ўхшаган маълумотлар) 
сигналлардан ҳам клиентларни ҳимоя қилади. IMS тармоқларига рўйҳатдан 
ўтиш жараѐни мувафаққиятли амалга оширилганидан кейин, фойдаланувчи 
хабарлари сўралган IMS тармоқлари томон DNS ахборотларига асосида 
йўналтирилади. 
7.4-расм. P-CSCF ҳолати тасвирланган 
P-CSCF шунингдек NАSS (network attached subsystem) муҳитларида 
аудентификация хусусиятларини ва шу билан бирга кириш тармоқларида 
мультимедиали сеансларни ўрнатилишида PSS ни амалга ошириш учун 
керакли маълумотларни ўзаро алмашишни қўллаб қувватлаш учун Diametr 
интерфесини ўзида созлайди. Шунингдек, PSS талаб қилинган 
функцияналлик, P-CSCF қўллайди ҳамда барча маршрутланган диалоглар 
ҳимоя қилинади шунинг учун ҳам административ ўзгаришлар ва сеанс 

---

III. НАЗАРИЙ МАТЕРИАЛЛАР