Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги олий таълим тизими педагог ва раҳбар кадрларини

2. Ўқитувчининг кун тартиби 
ва иш ўрни 
 
ўтилганлардан ташқари, ақл ва диққатни, жисмоний кучни, шижоат ва ғай-
ратни талаб этади. 
Ўқитувчи меҳнатини илмий жиҳатдан тўғри ташкил этилиши уларни 
мустақил, эркин фаолият кўрсатишига, ўз фикр–мулоҳазаларини аниқ ва 
мукаммал билдиришига, ҳар тамонлама шаклланган комил инсонни тар-
биялашга, ўз касбини пухта ўзлаштирадиган етук мутахассис тайёрлашга 
замин яратади. 
Педагогик меҳнатни илмий асосда тўғри 
ташкил этишда ўқитувчининг кун 
тартиби муҳим рол ўйнайди. Ўқитувчи 
ўзи учун энг оптимал бўлган ва юқори самара берадиган кун тартибини 
танлай олиши лозим. 
Таъкидлаш жоизки,
ўқитувчининг кун тартиби унинг фаолияти ва 
ҳаётини тартибга солувчи асосдир. У йўқ жойда меҳнат унуми ҳам паст 
бўлади, асаблар тез чарчайди, соғликка путур этади. Натижада ўқитувчи сарф 
қилган кучини қайта тиклай олмайди, меҳнат унумдорлиги пасаяди, иш 
қобилияти сусаяди, оқибатда таълим-тарбиянинг сифати йўқолади. Демак, 
илмий асосланган кун тартиби ўқитувчиларнинг ўз меҳнатини тўғри ва 
мукаммал ташкил этиш вазифасини ҳал этишга қўйилган илк қадамдир десак 
муболаға бўлмайди. Педагогик меҳнатни илмий асосда ташкил этиш 
шартларидан яна бири иш ўрнини тартибга солиш ва меҳнат шароитини ўз 
фаолиятига мослаштиришдир. Ўқитувчининг иш жойи яшаш жараёнининг 
бир қисми бўлиб, меҳнат унумдорлигининг юқори бўлишига таъсир этади. 
Ўқитувчининг иш жойи, хусусияти, педагогик меҳнатнинг мазмуни ва 
хусусияти билан белгиланади.
Меҳнат шароити, кун тартиби комплекс тушунча. Унда ўқитувчининг 
меҳнат қилаётган жойи, аниқ вазиятлар эътиборга олиниб қуйидаги 
тамойиллар асосида такомиллаштирилиб борилади.

---

141 
3. Педагогик меҳнатни илмий