Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги олий таълим тизими педагог ва раҳбар кадрларини



Download 2,05 Mb.
Pdf ko'rish
bet43/114
Sana18.02.2022
Hajmi2,05 Mb.
#456656
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   114
Bog'liq
130144 15.Kreativ pedagogika 1

 
3.1.
 
Педагогларнинг креативлик сифатларига эгаликларини 
аниқловчи шакл, метод ва воситалар 
 
Хорижий мамалакатларнинг таълим тизими амалиётида шахс 
креативлик сифатларида шакллантириш ёки ривожлантиришга хизмат 
қиладиган кўплаб метод ва стратегиялар қўлланилади. Ушбу метод ва 
стратегияларнинг дидактик аҳамияти шундаки, улар талаба ва 
ўқувчиларни ўқув материаллари юзасидан чуқур ўйлашга мажбур қилади. 
Шу сабабли бу метод ва стратегияларни креативлик сифатлари ниҳоятда 
паст ривожланган ўқувчи ва талабалар билан ишлаш жараёнида самарали 
қўллаб бўлмайди.
Кзиксзентмихайли
(
Csikszentmihalyi, 1996 й.

креатив шахслар икки 
тоифага бўлинади деган фикрни илгари суради:
1. Катта креативлар (“катта К”). Улар ўзлари фаолият олиб бораётган 
соҳанинг етакчилари бўлиб, соҳада доимо ўзгаришларни содир этишга 
интилади.
2. Кичик креативлар (“кичик К”). Улар ўзларининг креативлик 
сифатларидан фақатгина кундалик ҳаётда муайян фойдага эришиш учун 
фойдаланади.
Аксарият талабалар ўзларини креатив шахс эмас, деб ҳисоблайди. 
Уларнинг назарларида креативлик гўёки улар етиша олмайдиган орзу ва у 
фақат иқтидорли шахслардагина намоён бўлади. Бундай фикрга эга 
талабалар креативлик сифатларига эгалик ўз соҳасининг етакчилари (яъни 


53 
“катта К” тоифасига кирувчи шахслар), санъат соҳасида таҳсил олаётган 
ёки фаолият юритаётган талабаларда бўлишига ишонадилар. Талабалар 
қачонки креатив шахс бўлиш учун ўз соҳасининг етакчисигина бўлиш 
шарт эмаслиги тушунсалар, ўзларида креативлик сифатларини самарали 
шакллантиришга муваффақ бўлади. Шундагина улар ўзларини паст баҳолашга 
барҳам бериб, янги, илғор ғоялар билан ўзларини намоён этишлари, 
таълим жараёни кун сайин фаоллик кўрсатишга муваффақ бўладилар, 
таълим олишга бўлган қизиқишлари ортади, ўзлаштириш кўрсаткичлари 
янада яхшиланади. Ўзларини баланд баҳолай бошлаб, креатив сифатларни 
намоён этиш борасида мавжуд кўрсаткичлардан кўра юқори натижаларга 
эришишга интиладилар. Амалиётнинг кўрсатишича, талабалар қанча кўп 
креативлик сифатларини намоён этсалар, шунча кўп фаолликка 
эришадилар. 
Креатив характерга эга машғулотлар талабаларнинг қизиқишларини 
кучайтириб, улар янада кўпроқ ҳаракат қилишга ундайди. Дуэк (Dweck, 
2006 й.) томонидан эътироф этилишича, талабалар амалий ҳаракат ва 
фаоллик жиддий ўзгаришларга олиб келмаслигига ишонишдек салбий 
тушунчаларга эга. Улар ўзларининг муайян имкониятларга эгаликларини 
биладилар, бироқ, мавжуд имкониятлари ҳеч нарсани ўзгартирмайди деб 
ҳисоблайди. Шу сабабли улар ўзларининг фаоллик даражасини эришаётган 
ютуқлари билан эмас, аксинча, доимо муваффақиятсизликлари билан 
баҳолашга одатланиб қолишади. Бу эса ниҳоятда хавфи. Ўзларини юқори 
баҳолайдиган талабалар эса мавжуд кўникма, малака ва иқтидорлари янада 
ривожланиб боришига ишонадилар. Бундай талабалар одатта мураккаб 
ишларда фаол қатнашадилар ва ўзларини намоён эта оладилар ҳам. Ҳато 
қилсалар ундан хулоса чиқариб, ўсишда давом этадилар. Бундай фикрлаш 
одатига эга ўқувчилар киришимлироқ ва креативлик кўникмасидан 
фойдаланишга мойил бўлади
9
.
Ривожланган хорижий мамлакатлар бугунги кунда иқтидорли 
болаларни аниқлаш борасида катта тажрибаларга эга. Таълим тизимида 
иқтидорли болаларни аниқлаш ва уларга таълим беришга оид кўплаб 
методикалар

Download 2,05 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   114




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish