Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги олий таълим тизими педагог ва раҳбар кадрларини

99 
4.17 – расм. 9- топшириқни бажаришдаги ВА нинг ташқи панели. 
9 – топшириқ. Қайта ҳисоблаш коэффициенти 10 га тенг бўлган 
асинхрон счетчик ишини тадқиқ этиш. 
Қайта ҳисоблаш коэффициенти 10 га тенг бўлган асинхрон счетчик 
ишини тадқиқ этишда 4.18 –расмда келтирилган электр схемадан 
фойдаланилади. 

---

IV. АМАЛИЙ МАШҒУЛОТ МАТЕРИАЛЛАРИ 
100 
4.18 – расм. Қайта ҳисоблаш коэффициенти 10 га тенг бўлган асинхрон 
счетчик ишини тадқиқ этишда қўлланиладиган принципиал электр схема. 
9.1.
ВА ташқи панелидаги бошқарув органлари ѐрдамида счетчикнинг 
“
С
” саноқ киришига импульслар бериш учун такт генераторини 
ѐқинг. ВА график индикаторида унинг кириш ва чиқишдаги 
сигналларнинг вақт диаграммалари пайдо бўлади. 
9.2.
Вақт диаграммалари ва чиқиш индикаторини кузатиб бориб,
“
R
” ва “
S
” киришларнинг қайси мантиқий ҳолатларида счетчик 
ноль ҳолатга ҳамда 10 ҳолатга асинхрон ўтказилишини аниқланг. 
9.3.
ВА график индикаторида кузатилаѐтган, қайта ҳисоблаш 
коэффициенти 10 га тенг бўлган иккилик счетчиги ишини тўлиқ 
циклини акс эттираѐтган вақт диаграммаларини ҳисобот варағига 
кўчиринг. 
9.4.
ВА ни ўчиринг, бунинг учун ВА нинг ташқи панелидаги “
Ишни 
тугатиш
” тугмасини босинг. 
4.5. Назорат саволлари. 
1.
Мантиқий ўзгарувчи ва мантиқий сигнал нима ? Улар қандай 
қийматларни олиши мумкин ? 
2.
Мантиқий функция нима ? 
3.
Ҳақиқийлик жадвали нима ? Мисоллар келтиринг. 
4.
Қандай мантиқий элементлар негиз тўпламни ташкил этади ? 
5.
Дешифратор қандай мантиқий амалларни бажаради ? 
6.
Дешифратордаги бошқарув киришларининг вазифаси нимада ? 
Бошқарув сигналлар дешифратор чиқиш функцияларига қандай таъсир 
кўрсатади ? 
7.
Мантиқий сигналлар учун мультиплексор қандай электр қурилма 
вазифасини бажаради ? 
8.
Бошқарув киришларига эга бўлган 2x1 мультиплексор иши қандай 
мантиқий тенглама билан ифодаланади ? 
9.