Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги олий таълим тизими педагог ва раҳбар кадрларини



Download 3,51 Mb.
Pdf ko'rish
bet30/68
Sana18.02.2022
Hajmi3,51 Mb.
#455188
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   68
Bog'liq
ELEKTR zanjirlar va tizimlar tahlili majmua

динамик бир жинслимасликлар
дан фойдаланишдан 
иборат. Бу бир жинслимасликлар динамик деб аталишига сабаб шундаки, 
улар турли физик ҳодисалар ѐрдамида ҳосил бўлади, силжиши, шаклини, 
ҳолатини ўзгартириши, бошқа бир жинслимасликлар билан таъсирлашиши 
мумкин. 
2
2.1 – расм. Наноэлектроника ѐрдамида уйнинг электр таминоти. 
2
Introductory Circuit Analysis, by Robert L. Boylestad, Pearson Education Limited, 2014. Chapter 15.


III. НАЗАРИЙ МАТЕРИАЛЛАР 
42 
ИМСларда компонентли тузилишдан четлашиш ва динамик бир 
жинсликмаслилардан фойдаланишга асосланган йўналиш “
функционал 
электроника
” 
номини 
олди. 
Функционал 
электроника 
(ФЭ) 
ривожланишининг бошланғич босқичида турибди. ФЭнинг кўп қурилмалари 
микроэлектрониканинг рақамли қурилмалари билан ишлашга мослашган. 
Улар биринчи навбатда юқори тезкорлик ва 10
5
÷ 10
7
бит сиғимга эга хотира 
қурилмаларидир. 
Функционал электрониканинг энг истиқболли баъзи асбоблари ишлаш 
принципларини кўриб чиқамиз. 
Заряд алоқали асбоб 
(ЗАА) (2.2 – расм) юпқа диэлектрик қатлам Д 
билан қопланган ва юзасига 12 та бошқарувчи метал электродлар тизими 
жойлаштирилган яримўтказгич кристалдан (масалан
р 
– турли) иборат. 
Шундай қилиб 12 та МДЯ – тизим ҳосил қилинади. Тизимлар сони 

элементлар орасидаги масофага, ѐзувчи импульс давомийлигига боғлиқ 
бўлади ва
N
= 200 га етиши мумкин. Ҳар бир электрод кенглиги
10÷12 мкм ни, улар орасидаги масофа эса 2÷4 мкм ни ташкил этиши мумкин. 
2.2 – расм. ЗАА туркумидаги уч фазали силжитувчи
регистр тизимида заряд кўчиши. 
Барча электродларга бўсағавий кучланиш 
U
0
берилганда диэлектрик 
билан яримўтказгич орасида камбағаллашган соҳа ҳосил бўлади, бу соҳа 
потенциал чуқур деб аталади. Алоҳида электроддаги кучланиш қиймати 
ахборотни сақлаш кучланиши 
U
САҚ
>
U
0
гача ўзгартирилганда, ушбу электрод 
остидаги камбағаллашган соҳа яримўтказгичнинг бошқа юзаларига қараганда 
“чуқурроқ” бўлади. Потенциал чуқурда электронларни (пакетини) тўплаш 
мумкин. Демак, МДЯ – тузилма маълум вақтгача потенциал чуқурдаги 
зарядга мос ахборотни эслаб қолувчи элемент сифатида хизмат қилиши 
мумкин. Электрон пакет динамик бир жинсликмасликни ташкил этади. 
Электрон пакетни сақлаш жараѐнида маълум электрод (затвор) остида 
термогенерация ҳисобига қўшимча электронлар ҳосил бўлиши мумкин. Агар 


III. НАЗАРИЙ МАТЕРИАЛЛАР 
43 
заряд ўзгаришининг рухсат этилган қиймати 1 % ни ташкил этса, ахборотни 
сақлаш вақти эса бир неча секунддан ошмайди. Шунинг учун ЗАА 

Download 3,51 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   68




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish