Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги олий таълимнинг

 
 
Ўқув-услубий материаллар 
 
1“Ўзмевасабзавотузумсаноат-холдинг” холдинг 
компаниясининг маркетинг стратегиясини ишлаб чиқишда
статистик ва симплекс таҳлили 
Бозор иқтисодиёти шароитида ишлаб чиқарувчилардан тезликда 
бозордаги талаб ўзгаришларига мослашишни талаб этади. Ушбу 
муаммони ҳал этиш комплекс вазифаларни бажаришни талаб этиб, 
улар орасида бозор талабига мос келувчи харидорбоп вино ва 

---

258 
консерва мҳсулотларини ишлаб чиқаришни ташкил этиш 
ҳисобланади. Ушбу вазифани бажариш қуйидагиларни ўз ичига 
олади: стратегик қарорларни ишлаб чиқиш ва уни амалга ошириш; 
тезкор-тактик қарорларни ишлаб чиқиш ва уни амалга ошириш. 
Стратегик қарорларни ишлаб чиқишда сифат усуллари 
қўлланилиб, улар корхона фаолияти ва маҳсулотини яхшилашнинг 
алоҳида йўналишлари йиғиндисини англатувчи хўжалик портфелини 
яратишга йўналтирилган бўлади. 
Бу каби усулларга кенг миқёсда эътироф этилган стратегия 
матрицалари: “Ансофф матрицаси”, М. Портернинг “Умумий 
стратегик модели”, “Бостон консалтинг групп” фирмасининг “Бозор 
улуши-бозор ўсиши” матрицаси (портфолио-таҳлил), “Дженерал-
Элементрик-МакКинзи” матрицаси ва бошқалар киради. 
Тезкор-тактик қарорларни ишлаб чиқишда, одатда миқдорий 
усуллар қўлланилиб, у стратегик қарорни ишлаб чиқиш босқичида 
корхонанинг танлаган ўсиш варианти ва ривожланиш фаолияти 
доирасида 
ишлаб 
чиқариш 
дастурини 
муқобиллаштиришга 
йўналтирилган бўлади. Корхона ишлаб чиқариш дастурини 
шакллантиришда муқобиллаштиришнинг умумий қабул қилинган 
мезони маҳсулот сотишдан олинган фойдани максималлаштириш 
ҳисобланади. 
 
III. ЎҚИТУВЧИЛАРГА КЕЙС ЕЧИШ ВАРИАНТЛАРИ 
Ишлаб чиқариш 
корхоналарида мракетингни 
амалга ошириш 
имкониятлари
 
Ишлаб чиқариш корхоналарида 
маркеитнгни амалга ошириш имкониятини 
энг аввало унинг ишлаб чиқари қувватлари 
таркида аниқлаш мақсадга мувофиқдир. 
Айниқса, имкониятларни мавжуд салоҳият 
доирасида аниқлаш мақсадга мувофиқдир. 
Истеъмолчилар 
талаблари, истак ва 
ҳоҳишларини ўрганиб 
чиқиш
 
Бозор иқтисодиёти шароитида барча 
ҳаракатлар истеъмолчи учун яратилиши 
керак . Шундай экан, уларнинг талаблари 
ҳамиша биринчи ўринда туришини ёдда 
тутиш лозим. Бунда маркетинг фаолияти 
истеъмолчилар талаблари асосида 
шаклланади. 
Корхонада мувжуд 
маркетинг стратегияни 
ўзгартириш йўллари 
 
Маълум давр ўтганидан кейин 
корхонада мавжуд маркеитнг стратегия 
замонга қараб ўзгара бошлайди. Шу вақтда 

---

259 
ўзгартиришнннг асосий йўли бўлиб 
иқтисодиётдаги ва бозордагимавжуд ҳолат 
ҳисобланади 
Маркетинг фаолиятини 
амалга оширишда бошқа 
корхоналар билан 
ҳамкорлик қилиш
 
Ҳамкорлик бу янгиликлар демакдир. 
Ҳамкорлик натижасида янги ғоялар ва 
имкониятлар вужудга келади. 
Корхоналардаги инсон омиллари ва 
ресурслари бирлашиш натижасида 
ҳамкорлик имкониятлари янада ошади
Маркетинг фаолиятни 
аниқлаб олиш
 
Маркетинг фаолияти - бу маҳсулотга 
бўлган талабни ҳар томонлама ўрганиб 
унинг бозорбоплигини таъминлашдир. 
Буни аниқламай туриб фаолият юритиш 
мумкин эмас. 
Корхонанинг молиявий 
таҳлили асосида маркетинг 
стратегиясини аниқлаш
 
Маркетинг стратегияни аниқлаш ва уни 
амалга ошириш албатта молиявий имконият 
даражасидан келиб чиқади. Молиявий 
таҳлил ана шу масалани аниқроқ ечишга 
хизмат қилади. 
Статистик, молиявий
ва муқобил таҳлилларга 
асосланиб, 
ушбу 
корхонанинг 
маркетинг 
фаолиятини ишлаб чиқиш.