Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги низомий номидаги тошкент давлат педагогика университети

Тажриба-синов ўтказилган барча олий таълим муассасалари бўйича умумий натижалар.

ОТМ номлари	Кўрсаткичи	Тажриба-синов гуруҳлари				Назорат гуруҳлари
		Тажриба бошида талаба сони	%	Тажриба охирида талаба сони	%		Тажрибабошида талаба сони	%	Тажрибаохирида талаба сони	%
Барча ОТМлар бўйича умумий натижалар	юқори	60	22,5	75	28		36	14,1	39	15,1
	ўрта	91	34,2	104	39,3		88	34,6	92	35,7
	паст	115	43,6	85	32,1		130	51,1	126	49

3.2.4.-расм. Тажриба-синов ўтказилган барча олий таълим муассасалари бўйича умумий натижалар

Ушбу кўрсаткичларга асосланган ҳолда бўлажак муҳандисларнинг лойиҳалаш компетентлигини электрон ахборот таълим муҳитида ривожлантириш самарадорлигини аниқлаш юзасидан ўтказилган тажриба-синов натижалари тўғрисида тажриба ва назорат гуруҳидаги ўртача ўзлаштиришларини Стьюдент ва Пирсоннинг χ² математик-статистика методи ёрдамида таҳлил этдик.
Масаланинг қисқача моҳияти қуйидагилардан иборат: иккита бош тўплам берилган бўлсин. Бири тажриба гуруҳидаги талабалар билимининг ўртача баллари, иккинчиси эса назорат гуруҳидаги ўқувчилар билимининг ўртача баллари. Баҳолар нормал тақсимотга эга деб ҳисобланади. Бундай фараз ўринлидир, чунки нормал тақсимотга яқинлашиш шартлари содда бўлиб, улар бажарилади.
Юқоридаги жадваллар асосида ўқувчиларнинг тажриба гуруҳидаги ва назорат гуруҳидаги ўзлаштиришлари самарадорлигини кўрсатувчи Н₁ гипотеза ва унга зид бўлган Н₀ гипотезани танлаймиз.
Тажриба гуруҳидаги ва назорат гуруҳидагини ўзлаштириш кўрсаткичлари ва ўқувчиларлар сонини мос равишда х_i, y_i лар орқали белгилаб оламиз.
х_i – тажриба-синов гуруҳига мос келадиган баҳолар. i =
y_i – назорат гуруҳига мос келувчи баҳолар.
ва – тажриба ва назорат гуруҳлари учун мос келадиган ўртача арифметик қийматлар формулалари.
; (1)
Бу ерда: x_i, y_i– 3, 4, 5 қийматли баҳоларни мос равишда қабул қилади.
n, m – тажриба ва назорат гуруҳидаги талабалар сони.
n_i , m_i,– мос баҳоларга нисбатан ўқувчилар сони.
Ўқув жараёни самарадорлигини баҳоловчи ўртача қиймат тажриба ва назорат гуруҳлари баҳоларининг ўртача арифметик қийматлари нисбатидир, яъни самарадорлик коэффициенти қуйидагича олинди: (2)
Ўртача квадратик оғиш катталиклари:
; (3)
Стандарт оғиш катталиклари:
(4)
Ўртача қийматларни аниқлаш кўрсаткичи:
(5)
Бош тўпламнинг номаълум ўрта қийматлари учун ишонч оралиқлари:
(6)
Бу ерда t – нормаллашган четланиш ишонч эҳтимоли Р асосида аниқланади. Бунда Р=0,95 да t=1,96 га тенг.
Биз ўртача қийматлар тенглиги ҳақидаги H₀:a_x=a_yфаразни илгари суриб, унга қарама-қарши H₁:a_xa_y эканлигини юқоридаги маълумотлар асосида Стьюдент статистикаси орқали текширамиз.
(7)
Агар ТТ_р=t бўлса, Н₀ фараз рад этилиб, Н₁ фараз қабул қилинади.
Биз қуйида ушбу формулаларга асосланиб, ҳисоб ишларини олиб борамиз ва уларни таҳлилларини келтирамиз.
Энди тажриба-синов ишлари бўйича натижаларининг таҳлилларини келтирамиз:
Бу ерда: m=138, n=137 – тажриба ва назорат гуруҳидаги талабалар сони.
б – тажриба бошида.
о – тажриба охирида.
Ўртача арифметик қийматлар ,
Самарадорлик коэффициенти
Ўртача квадратик хатоликлар: ,
Стандарт хатоликлар эса: ,