Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги низомий номидаги тошкент давлат педагогика

Қуриш-ясаш материалларининг турлари. Мактабгача тарбия муассасаларида болаларга қуриш-ясаш фаолиятини ўргатишда қурилиш материали, конструктор, қоғоздан, табиат, ташландик материалларидан ва бошқалардан фойдаланилади. Материални тури қуриш ясаш турини аниқлаб беради. Қурилиш материали – майда ва йирик-геометрик фигуралардан (куб, цилиндр, призма ва ҳоказо…) иборат.

Машғулотларда қурилиш материалларидан турли хил майда тўпламлардан фойдаланилади. Машғулот пайтида материаллар кўп бўлиши керак. Тарбиячи қурилиш материалларидан қуриш-ясаш фаолиятини ташкил этаѐтган одам, ҳайвон, ўсимлик ва транспортни ифодаловчи майда ўйинчоқларни танлаши мақсадга мувофиқдир.

Мактабгача тарбия ѐшидаги болалар теварак атрофдаги конкрет нарсаларни, яъни қуѐн учун уй, машиналар ва йуловчилар учун кўприк ясайдилар. Ўйинчоқларни қуриш-ясашда ишлатиш катта аҳамиятга эга, ўйин фаолиятини ривожланишига катта таъсир кўрсатади. Қурилиш материалларни маълум бир шкафларда, тартиб билан сақланади.

К онструкторлар. Катта мактабгача ѐшдаги болалар машғулотдан ташқари конструкторлардан (тахтали, пластмасса, металл ва керамика) фойдаланадилар. Бу тўпламлар орқали турли конструкциялар ясаш мумкин. Тарбиячи раҳбарлигида болалар оддий бирлаштириш усулидан суратлар бўйича турли хил ҳаракатли конструкциялар ясайдилар. Асосий диққат болаларни маълум қисмларини бирлаштириш малакаларини шакллантиришга қаратилади.

Бунда болаларни қўлларини

м ускуллари иштирок этади, бу ѐшда қўл мускуллари хали яхши ривожланмаган бўлади. Тарбиячи аввал конструктор йиғишни методик кўрсатмаларини ўрганади. Тарбиячи раҳбарлигида қурилиш материали ва конструкторлар болаларга кетма-кет берилади. Катта мактабгача ѐшдаги болалар машғулотдан ташқари вақтда турли хил конструкторлардан: ѐғочли, платмассали ва металлдан тайѐрланган конструкторлардан фойдаланадилар. Бу тўпламлар ѐрдамида қисмларнинг жойлаштирилиши анча мураккаб бўлган қурилмалар ясайдилар. Тарбиячи раҳбарлиги остида болалар янги бирлаштириш йўлларини ва турли хил характердаги конструкцияларни расмга, чизмага қараб яратишга ўрганадилар. Бу ишларни болаларга таклиф этишдан олдин, тарбиячининг ўзи бу конструкторлар, уларга берилган методик кўрсатмалар билан яхшилаб танишиб, ўрганиб чиқиши зарур. Болаларга қурилиш материаллари ва конструкторлар тўплами ҳаммаси бирданига берилмайди, балки астасекин, кетма-кет болаларнинг ўзлаштиришларига қараб берилади.