Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги низомий номидаги тошкент давлат педагогика

Document Outline

• ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ
• М.Мамаражабов, М.Ашуров, У.Умарова
• CorelDraw дастури ва унинг имкониятлари
• Ушбу услубий қўлланмада компьютер графикаси дастурларидан бири CorelDraw дастури ва унда ишлаш имкониятлари ҳақида ёритилган. Қўлланма академик лицей, касб ҳунар коллежлари ўқувчилар ва бакалавриат йуналишидаги талабалар учун мўлжалланган бўлиб, қолаверса ундан барча қизиқувчилар ҳам фойдаланиши мумкин.
• П.ф.н., доцент М.Э.Мамаражабов,
• Катта ўқитувчи М.Ў.Ашуров,
• Ўқитувчи У.Б.Умарова
• Кириш
• Республикамизнинг таълим соҳасида амалга оширилаётган вазифалар ва уларнинг амалий натижалари компьютер технологияларини ўрганиш билан боғлиқ ҳолда ривожланмоқда. Бугунги кунда компьютер саводхонлигига ўргатиш, жумладан компьютер дастурларидан бири график дастурнинг имкониятларидан фойдаланиш замон талабларидан биридир. Бу дастурлар ёрдамида ҳужжатларни безаш ва дизайн ишлари, матбуотда, замонавий бино ва иншоотларни лойиҳалашда, векторли графикага мўлжалланган ишларни бажаришда кенг фойдаланилмоқда. Ана шундай дастурлардан бири CorelDraw дастури ҳисобланиб, ушбу дастур ёрдамида график дизайнли ҳар қандай ишларни бажаришда, электрон ҳужжатлар тайёрлашда кенг қўлланилмоқда. CorelDraw дастурий пакети такомиллашиб, кўп имкониятларга эга бўлган воситага айланди. Дастур ойнасида мураккаб амалларни бажаришга мўлжалланган шундай ускуналар мавжуд бўлиб, улар ёрдамида чегаравий чизиқлар, миллиметр ўлчами, соя бериш, масштабни ўзгартириш, матн ёзиш, диаграммалар, тайёр фигуралар ва шакллардан фойдаланиб чизиш, чизиқ турлари, объектларни бирор бурчакка буриш ва бошқа амалларни мукаммал бажариш мумкин. CorelDraw фазовий фигуралар ва текисликдаги шаклларни тасвирловчи дастур ҳисобланиб, компьютер график имкониятларининг деярли барча жиҳатларини очиб беради. Дастур уч ўлчамли фазода иш олиб боришга мўлжалланган. У ёрдамида бино ва иншоотларнинг олд ва орқа кўринишлари – бош фасад, ҳовли фасади, ён фасадлари, устки кўринишининг планини чизишни ҳамда геометрик шаклларни чизишни амалий машғулотларда компьютерда бажариб кўрадилар. Ҳар хил анимациялардан фойдаланиб, шаклларни ҳаракатга келтирадилар. Бу эса шу фанга қизиқишни орттиради ва дарснинг самарадорлигини таъминловчи омиллардан бири ҳисобланади.
• “Правка” менюсида: бажарилган амални бекор қилиш, бажарилган амалга қайтиш, қирқиб олиш, нусхасини олиш, нусхасини жойлаштириш, махсус жойлаш, белгиланган соҳани ўчириш, символ қўйиш, тўлдириш, барча обьектларни белгилаш, излаш ва алмаштириш, интернет объектларидан жойлаштириш, штрихкод қўйиш, янги объект қўйиш, обьект хусусиятлари ойнасини очиш ва бошқа амаллар бажариш имконияти бор.
• “Вид” менюсида:Яратилган объектнинг кўринишларини созлаш, тўлиқ экран буйича кўрсатиш, фақат белгиланган соҳани экран буйлаб кўрсатиш, саҳифаларни саралаш, иш соҳасига чизғич қўйиш, иш соҳасига сетка қуйиш, саҳифа чегаралари, ўрнатишларни созлаш ва бошқа амаллар мавжуд.
• “Макет” менюсида:Саҳифа жойлаштириш, саҳифани ўчириш, саҳифани қайта номлаш, керакли саҳифага ўтиш, саҳифа ҳолатини созлаш, саҳифа ҳолатини ўрнатиш, саҳифа фонини безаш амаллари бор.
• “Эффекты” менюсида:Яротилган объектлар устида турли хилдаги эффектлар яратиш, тайёр шакллар докер ойнасини очиш, интерактив контурлар, интерактив соя бериш, интерактив қобиқ қўйиш, линза докер ойнасини очиш, бекор қилиш, обьект чегарасини яратиш, яратилган эффектдан нусха олиш, яратилган эффектни клонлаш амаллари бор.
• “Растровые изображения” менсида:Нуқтали тасвирларни таҳрирлаш, улар устида турли амаллар бажариш имконияти, нуқтали тасвирларни ҳолатлари ўзгартириш, улар устида эффектлар яратиш, рангини ўзгартириш бошқа бир қатор параметрларни созлаш, умуман олганда нуқтали тасвирларни қайта ишлаш имкониятига эга.
• “Текст” менюсида:Матн формати, матнни ўзгартириш, символ қўйиш, берилган йўлда матн киритиш, матн киритиш ҳолатлари, матнни таҳрирлаш, бир сўз билан айтганда матн устида турли амаллар бажариш имкониятини беради.
• “Окно” менюсида:янги ойна қўшиш, ойналарни каскад ҳолатида, горизонтал, вертикал ҳолатда жойлаштириш, дастурдаги барча рангларни, докер ойналарни, ускуналарни фойдаланиш учун очиш, ойнани ёпиш, барча ойналарни ёпиш ва бошқа имкониятлар мавжуд.
• “Справка” менюсида: Маълумот олиш, кичик ҳажмдаги ўргатувчи дастурни юклаш, дастур янгиликлари билан танишиш, CorelDraw дастурининг янги версияси янгиликлари билан таништиради. Интернет билан алоқа ва CorelDraw дастурида ишлаш усуллари ҳақида маълумот олинади.
• Хоссалар панели. Дастурдаги очилувчи панел яъни хоссалар панели фойдаланувчига дастур билан ишлаш мобайнида қатор қулайликлар яратади. Панел буйруқлари танланган ускунага боғлиқ равишда намоён бўлади.
• Саҳифа кўринишини ўзгартириш. CorelDraw дастурида саҳифа кўринишини ўзгартириш хоссалар панели орқали амалга оширилади. Одатда очилган янги саҳифани бошқа кўринишларга ўзгартириш учун саҳифа кўринишини созлаш учун мўлжалланган хоссалар панелидан фойдаланамиз. Унинг тузилиши ва вазифалари қуйидагича:
• 1. Саҳифа параметрини ўзгартириш.
• 2. Саҳифа ўлчамлари.
• 3. Саҳифа ҳолатини ўзгартириш .
• 4. Танланган ҳолатни битта саҳифа учун ишлатиш.
• 5. Танланган ҳолатни барча саҳифалар учун ишлатиш.
• 6. Ўлчов бирликлари.
• 7. Курсор билан силжиш.
• 8. Ҳужжат нусхасигача масофа.
• 9. Қўшимча имкониятлар.
• CorelDraw дастурида линза эффект яратиш
• Содда атрофлама чизиқлар ва тўлдиришлар.
• Очилган мулоқот ойнасида қатор параметрлар мавжуд бўлиб, бўлимларидан нуқтали тасвирни тасвирлашда ранг режими, тасвир ўлчамини аниқлаш, шоффоф ҳолда тасвирлаш ва ҳакозолардан фойдаланилади.