Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги низомий номидаги тошкент

“

arete

”

  so’zi bilan ifodalangan. 

Bu so’z 

“fazilat”

 (ruscha “

dobrodetelь

”)  ma’nosiga yaqin bo’lib, olim axloqiy 

(masalan,  sahovat)  va  aqliy  (masalan,  donishmandlik)  fazilatlarni  bir-biridan 

farq qiladi.

 

Uning fikricha, 

axloqiy fazilatlar

 tug’ma emas, balki tarbiya bilan 

erishiladi. Axloqiy fazilatga ega bo’lish oson emas, buning uchun inson o’zida 

meyor  va  uyg’unlik  tuyg’usini  tarbiyalab  borishi  kerak,  chunki  inson  xulqiga 

oid  xususiyatlar  (quvvatlar)ning  ortiqchaligi  (istilo’)  ham,  kamligi  (nuqson) 

ham  qusur  bo’lib,  axloqiy  fazilat  ularning  mo’’tadil  (meyordagi)  holatini 

saqlay  bilishdadir.  Ana  shunday      mo’’tadillikka  erisha  olgan  inson  hayotda 

---

10 

 

o’z baxtini ta’min eta oladi.  

Aristotelь  fikriga  ko’ra,  kishida  ezgu  xislatlar  mavjudligining  o’zi 

kifoya emas, ular amaliy faoliyatda namoyon bo’lishi muhimdir, chunki inson 

hayotining  ma’nosi  uning  ulug’  maqsadlarni  go’zal  va  mukammal  shaklda 

amalga oshira bilishidadir, uning baxti ham shunda.  

Nemis  mumtoz  falsafasining  asoschisi   

Immanuil  Kant

  Yangi  Davrda 

axloqning  mohiyatini  va  Etika  fanining  mavzusini  aniqlashga  jiddiy  hissa 

qo’shdi.  U  o’zining  “

Axloq  metafizikasi  asoslari” 

(1785)  va

    “Amaliy  aqlni 

tanqid”  (Kritik  der  praktischen  Verhunft

  –  1788)  kabi  asarlarida  axloqning