Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги низомий номидаги тошкент давлат

БЕМОРЛАРНИНГ ШАХСИЙ ГИГИЕНАСИ
 
Шахсий гигиена тадбирларга ўрин-бошни тайёрлаш, ич 
кийимлар ва чойшабларни алмаштириш, тери, соч, тирноқлар, 
қулоқлар, бурун, кўзларни парвариш қилиш, беморлар тагини 
ювиш каби муолажалар киради. Бу тадбирлар оғир ётган 
беморларда тиббиёт ҳамшираси, кичик ҳамшира ва беморнинг 
яқинлари томонидан амалга оширилади. 
ЧОЙШАБЛАР ВА ИЧ КИЙИМЛАРНИ АЛМАШТИРИШ 
 
Касалхоналарда ва уйда беморларнинг чойшаблари ва ич 
кийимлари хафтасига бир марта, гигиеник ванна қабул қилгандан 
сўнг алмаштирилади. Оғир беморларда чойшаблар ва ич кийимлар 
тиббиёт ҳамшираси, кичик ҳамшираси ва беморнинг яқинлари 
ёрдамида алмаштирилади. 
Беморнинг ахволига қараб чойшаблар икки усулда алмаштири- 
лади. (67.А-расм) 
Агар беморда фаоллик тартиби мажбурий ҳолат (қимирламай 
ётиш) бўлса 
1. Кир чойшаб оёқ томондан қайирилиб ёки буклаб чиқилади 
ва эҳтиётлик билан суғуриб олинади. Икки томондан бинт каби 
ўралган чойшабни беморнинг думғазаси тагига қуйилади. Сўнгра 
бош ва оёқ томонига тортиб ёзиб қўйилади. Ёзилган чойшаб текис, 
таранг, ғадир-будир ямоқларсиз бўлиши керак.  

---

38 
67.А-расм. Оғир ахволда ётган беморлар чойшабларини алмаштириш. 
 
2. Бемор уриннинг бир четига сурилади, кир чойшаб узунасига 
бинт шаклига ўралади, унинг ўрнига тозаси ёзилади, бемор тоза 
чойшаб устига ётқизилади, иккинчи томондан кир чойшаб тортиб 
олинади. Кир чойшаб ва оқликлар клеёнкали қопчага солинади ва 
кир ювиш хонасига олиб борилади. 
КИЙИМ-КЕЧАК ОҚЛИКЛАРИНИ АЛМАШТИРИШ 
ТЕХНИКАСИ 
 
Беморга ички кийимларини алмаштирилиши ҳақида огоҳланти-
рилади (67.Б-расм). 
1. Қўл яхшилаб ювилади ва қуритилади. 
2. Тайёрланади: тоза ички кийим оқлиги, кир ички кийим 
оқлиги учун клеёнкали қопча. 

---

39 
3. Бемор аста-секинлик билан бош томони кўтарилади ва кир 
кўйлак орқа томонидан бўйин соҳасигача кўтарилади. 
4. Беморнинг қўли елка соҳасигача юқорига кўтарилади. 
5. Кўйлак бошдан ечиб олинади. 
6. Кўйлак енги қўлдан ечиб олинади. 
Тоза ички кийим қуйидагича кийгизилади: 
1. Олдин енги, кейин бош қисми, кейин орқа томони ва олд 
томони туширилиб тўғирланади. 
Еслатма: А) Агар беморнинг қўли касалланган бўлса, кийим-
кечак олдин соғ қўлидан кейин эса касал қўлидан ечилади. 
Б) Тоза кийим-кечак оқликлари олдин касал қўлидан, кейин 
соғ қўлидан кийгизилади.