Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги низомий номидаги тошкент давлат педагогика

I БОБ ЮЗАСИДАН ХУЛОСА 
Академик лицей ўқувчиларини билим олишини замон талаблари 
даражасида кўтариш, билим, кўникма ва малакаларини янги педагогик ва 
ахборот технологияларидан унумли фойдаланган ҳолда ошириш академик 
лицей олдига қўйилган муҳим вазифалардан биридир. Шу нуқтаи назардан 
ушбу магистерлик диссертациясида янги педагогик ва ахборот 
технологияларини ўзлаштириш ва ундан фойдаланишнинг методик ҳамда 
амалий асосларини яратиш таҳлил қилинган ва истиқболли йўналишлари 
белгилаб берилган. Зеро ҳозирги кунда таълим йўналишларида фанларнинг 
ўзаро 
дифференциялашиши 
ва 
интеграцияси 
замонавий 
ахборот 
технологияларининг жадал суръатда амалиѐтга жорий этилиши билан 
белгиланади. Замонавий ўқитиш технологияларига илмий жиҳатдан методик 
ѐндашувлар бўлажак ўқитувчиларнинг касбий маҳоратини, дунѐқарашини 
жадал шакллантиради, дунѐвий билимларини тез ва мустаҳкам 
ўзлаштиришлари учун замин яратади. 
Мамлакатимизда ахборот ва коммуникация технологияларини 
ривожлантириш ҳамда шу тариқа жаҳон тараққиѐтининг глобал йўналишига 
кириб бориб таълим соҳасида ахборот ресурсларини ташкил этишга жиддий 
эътибор қаратилган.
Магистрлик 
диссертациясида 
янги 
педагогик 
ва 
ахборот 
технологияларини ўқитиш назариясида бир-биридан ажратмаслик, уларнинг 
вужудга келиши ҳамда ривожланишини белгиловчи ички ва ташқи омиллар, 
ўқитишни компьютерлаштиришда ахборот технологияларидан фойдаланиш 
дастури, ахборот технологиялари моделларини ўзлаштиришни онгли ва 
режали амалга ошириш қоидалари, мультимедиа воситаларининг энг муҳим
жиҳатлари ва улар билан ишлайдиган ўқитувчиларнинг асосий вазифалари 
баѐн этилган. 
Жамиятнинг ҳар бир аъзоси, жумладан ўқувчилар ҳам жаҳон 
цивилизациясининг ахборот майдонидан маълумотлар олади. Бу эса 
уларнинг интеллектуал салоҳиятини шакллантиришга хизмат қилади. Бироқ 

---

47 
таълим жараѐнида ахборот технологияларидан кенг фойдаланишда шахснинг 
характерига, турли хусусияти ва сифатларига албатта эътибор берилишини 
талаб қилади. Шу мақсадда ахборот технологиялари ўқувчи шахсининг 
фикрлашини, тарбиясини, коммуникатив қобилиятларини ошириши, бунда 
самарадорликка эришиш учун қўлланиладиган методик мақсадлар, 
замонавий ахборот технологиялари муҳитида педагогик жараѐнларни 
самарали ташкил этишни таъминловчи жиҳатлар, масофавий ўқитиш 
курсларини яратишда ўқитиш методлари ва уларнинг афзалликлари чуқур 
таҳлиллар асосида берилган.
Замонавий компьютер ва телекоммуникация технологияларининг 
академик лицей мазмунини ривожлантиришдаги аҳамиятини махсус 
вариантлар асосида такомиллаштириш кўрсатилган. Зеро, ўқувчи ўз 
фаолиятида зарур бўлган ахборотларни ўзи мустақил излаб топиши ва 
мустақил илмий тадқиқот олиб бориш имкониятига эга бўлиши лозим. Шу 
сабабли ҳозирги кунда педагогик таълимни ахборотлаштиришнинг асосий 
йўналишларини бир ―қолип‖га солиб ўрганиш муҳим аҳамиятга эга. Китобда 
ушбу йўналишлар кўрсатилиб, ҳар бир йўналишнинг аҳамияти ҳамда 
―Ахборот – таълим муҳити‖нинг типологик белгилари алоҳида 
таърифланади. 
Таълим тизимини ислоҳ қилишнинг муҳим йўналишларидан бири 
ахборот ва телекоммуникация технологиялари билан таълим жараѐнини 
интеграциялаш ва уни бошқариш ҳисобланади. Бунда ахборот – таълим 
порталларининг яратилиши ахборотларни мантиқий тартиблаш ва 
бошқаришга ѐрдам беради. 

---

48