Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта-махсус таълим вазирлиги навоий кон-металлургия комбинати

Карьерларда қияликлар турғунлигини бошқариш бўйича технологик услублар.

Кон ишларини манёврлаш. Конга ишлов бериш навбатига риоя қилиш. Кон ишлари фронтининг йўналишини ва силжиш тезлигининг ўзгариши. Қиялик параметрларининг ўзгариши. Портлашларнинг зарарли таъсирини пасайтириш. Кучланишларнинг сейсмик майдонини бошқариш. Портлаш ҳаракатини локализациялаш. Қияликни махсус нишаблаш. (2 соат)

10. 
    Карьерлар бортларининг турғунлигини таъминлаш бўйича муҳандислик услубларини қўллаш.
    

Муҳандислик бошқарув услубларини қўллашшароитлари. Қияликларни темир бетон қозиқлар, шпонкалар, штатлар ва эгилувчан узатмалар билан мустаҳкамлаш. Қияликларни кўчкига қарши яхлит иншоотлар билан мустаҳкамлаш.
(2 соат)

11. 
    Тоғ жинслари массивини мустаҳкамлаш.
    

Тоғ жинслар массивини мустаҳкамлаш. Массивлар силикатизацияси ва уларни мустаҳкамлаш усуллари. Қияликларни мустаҳкамлаш бўйича комбинацияланган усуллар. Кон массивини цементлаш.
(2 соат)

12. 
    Тоғ жинсларининг сувланган массиви ҳолатини дренажлаш тизими билан бошқариш.
    

Карьерларни сувдан ҳимоя қилиш бўйича умумий масалалар. Дренажлаш тизимлари. Ер усти дренажлаш қурилмалари. Ер ости дренажлаш қурилмалари. Дренажлаш траншеялари. Горизонтал қувурсимон дреналар. Бортолди дренажи. Сувни пасайтирувчи қудуқлар. Сувни ютувчи, сувни чиқариб ташловчи бўшатиш қудуқлари. Горизонталдренажлар. Икки боши очиқ фильтрлар. Ўтлоқли сув иншоотлари. Дренажлаш қурилмаларининг ишини интенсификациялаш.
(2 соат)

13. 
    Тоғ жинсларининг сувланган массиви ҳолатини тўсиқли пардалар билан бошқариш.
    

Тўсиқли пардалар. Траншея-тирқишли тўсиқлар. Қудуқ-тирқишли тўсиқлар. Инъекцион тўсиқлар. Криоген (музжинсли) тўсиқлар.
(2 соат)

14. 
    Кон босими ва унинг ер ости ишларида чўзилиб кетган қазиш ишларида намоён бўлиши.
    

Чўзилиб кетган қазилмалар. Кучланишларни массив заррачалари ўртасида қазишлар билан билан қайта тақсимлаш. Кучли кучланишда тоғ жинсларининг кўтариб тура олиш қобилияти. Тиргакли босим эгрилиги. Айлана кесишув қазилмалари атрофидаги таранг кучланиш ҳолати. Қазилмалар турғунлиги йўқолишининг ўзига хос шакллари.
(2 соат)