Ўзбекистон Республикаси олий ва Ўрта махсус таълим Вазирлиги Наманган муҳандислик-қурилиш иститути

Қониқарсиз ҳолатда. Емирилиш 60% гача
Конструкциянинг юк кўтариш қобилиятини сезиларли даражада пасайишига олиб келувчи шикастланишлар: элементни бутунлай кесим юзасининг 30% дан ортиқ қисмининг бузилиши; ишчи арматураларнинг 35%дан 50%гача узилиши; чўзилувчи зоналарда кенглиги 1 мм гача бўлган дарзларнинг пайдо бўлиши билан оралиқда 1/50 дан ортиқ эгилиш. Йиғма элементларда таяниш майдончаларининг меъёрий ва лойиҳа талабларига жавоб бермайдиган ҳолда камайиши (илованинг 1-пунктига қ).
Авария ҳолатида Конструкциянинг бузилишидан дарак берувчи шикастланиш ҳолатлари мавжуд. Зудлик билан кострукцияни юксизлантириш ва вақтинчалик таянчлар ўрнатиш зарур (таянчлар, тиргаклар, қўйилма деталлар ва ҳ.к.) Конструкция юк кутариш қобилияти бўйича талабга жавоб бермайди. Ночор ҳолатда. Емирилиш 80% гача	Бетоннинг сиқилган зонаси кесим юзасининг 50%дан ортиқ қисми бузилган ҳолатда; дарзлар ва шу билан биргаликда таянч зонасини кесиб ўтувчи чўзилувчи арматуранинг анкеровкаси зонасида; пайвандланган чокларда тахланган пўлатли деталли пластиналарнинг занглаши сабабли анкерлардан чиқиндилар чиқиши ва бошқа сабаблар, тахланган ва йиғма элементларнинг тақалган жойларининг жойидан силжиши; таянчларнинг қўзғалиши; эгилувчи элементларда кенглиги аcrc=1.0 мм дан ортиқ дарзлар бўлганида оралиқда 1/50 дан ортиқ эгилиш; оғма дарзлар пайдо бўлган зонадаги белбоғларнинг узилиши; Заҳира коэффциенти k>1.3 бўлган ҳол учун йиғма элементларда таяниш майдончаларининг меъёрий ва лойиҳа талабларига жавоб бермаслиги (илованинг 1-пунктига қ).

Илова: 1. Йиғма элементларда таяниш майдончаларининг меъёрий ва лойиҳа талабларига жавоб бермайдиган ҳолатида таянч элементини бетонниг кесилишга ва маҳаллий эзилишга ҳисоблаш зарур бўлади. 2. Иккинчи категорияли ҳолат белгиларига эга бўлган юқори мустаҳкамликка эга бўлган зўриқтирилган темирбетон конструкциялар 3-чи категорига таалуқли бўлади, 3-чи категорияли ҳолат белгиларига эга бўлган конструкциялар эса бузилиш хавфидан келиб чиққан ҳолда мос равишда 4-чи ва 5-чи категорияли ҳолатга тўғри келади. 3. Конструкция ҳолатини жадвалда келтирилган категорияларга мос келиши, ушбу категорияга тўғри келувчи ҳеч бўлмаганда битта белги бўлган ҳолатдагина амалга оширилади. 4. Рухсат этилмаган эгилиш ва элементда дарзларнинг очилишини аниқлаш учун конструкциянинг ишончли ҳисоби кесим юзанинг геометрик ўлчамларидан, бетоннинг сиқилишдаги мустаҳкамлиги бўйича синфидан, арматура пўлатининг синфидан, арматуралаш ва конструкциянинг ҳисобий схемасидан келиб чиққан лойиҳавий маълумотлар асосида бажариш рухсат этилади.