Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги наманган муҳандислик-технология институти “бухгалтерия ҳисоби ва аудит”

Жавоб: 100000 сўм, 60000 сўм, 40000 сўм
2-масала. Суғурталовчи умумий баҳоси 450000 й.е. бўлган обектни 3 та C₁, C₂, C₃ суғурталовчига мос равишда 100000 й.е. , 200000 й.е. , ва 300000 й.е. га суғурталади. Суғурта ҳодисаси рўй бериши натижасида объект бутунлай йўқ болди. Ҳар бир суғурталовчи томонидан тўланадиган суғурта қопламасини аниқланг.
Ечиш. Дастлаб суғурталовчиларнинг умумий жавобгарлик миқдори Сни аниқлаймиз:
С = 100000 + 200000+ 300000 = 600000(й.е)
Суғурталовчиларнинг жавобгарлик умумий миқдори обектнинг реал баҳосидан ортиқлигини эсда тутамиз ва C₁ суғурталовчининг Сб₁ суғурта қопламаси миқдорини аниқлаймиз:
Сб₁=_{ }
Ҳудди шу тарзда C₂ ва C₃ суғурталовчиларнинг суғурта қопламалари миқдорини мос равишда аниқлаймиз:
Сб₂=_{ }
Сб₃=_{ }
Кутилганидек барча суғурта қопламаларининг умумий суммаси зарар миқдорига тенг.
МАВЗУГА ОИД МАСАЛАЛАР ВА УЛАРНИ ЕЧИШ УСЛУБИ
1-масала. Бахтсиз ҳодисадан суғурта шартномаси бўйича базавий суғурта мукофоти – 30000 сўм, шартноманинг кунлар бўйича амал қилиш даври – 365 кун, шартнома кучга кирган кундан ҳисобот кунигача бўлган кунлар сони – 85 кун. Ушбу суғурта шартномаси бўйича ишлаб топилмаган суғурта мукофотини “про рата темпорис” усули асосида топинг?
Ж: Ҳни = Бпи х ((Ти – Ми) : Ти)
Бунда
Ҳни – Аниқ шартнома бўйича ишлаб топилмаган суғурта мукофоти
Бпи - аниқ шартнома бўйича базавий суғурта мукофоти
Ти - аниқ суғурта шартномасининг кунлар бўйича амал қилиш даври
Ми – аниқ суғурта шартномасининг кучга кирган кунидан ҳисобот кунигача бўлган кунлар сони
Демак
Ҳни = 30000 х ((365 – 85) : 365) = 22800 сўм
2-масала. Суғурталовчи одатда суғурта захираларини ҳисоблашда бир вақтнинг ўзида қайта суғуртага берилган шартномалар бўйича қайта суғурталовчининг мазкур захирадаги улушини ҳам ҳисоблаб боради. Бу ҳисоб ҳар бир алоҳида суғурта шартномаси бўйича ҳисобланади. Н сондаги суғурта шартномаси бўйича қайта суғурта шартномасининг брутто мукофоти -500 000 сўм, қайта суғурта шартномаси бўйича олинган комиссион мукофот – 100 000 сўм, суғурталовчи томонидан шакллантирилган ишлаб топилмаган мукофот захираси – 300 000 сўм, суғурта шартномаси бўйича базавий суғурта мукофоти – 800 000 сўм.
Қайта суғурталовчининг ишлаб топилмаган мукофот захирасидаги улушини топинг?
Ж: Дп = ((Бпп - Квп) х Ср) : Бсп
Бунда
Дн – (қайта суғурталовчининг ишлаб топилмаган мукофот захирасидаги улуши)
Бпп – (суғурта шартномаси бўйича қайта суғурта шартномасининг брутто мукофоти) = 500 000 сўм
Квп – (суғурта шартномаси бўйича олинган комиссион мукофот) = 100 000 сўм
Ср – (суғурталовчи томонидан шакллантирилган ишлаб топилмаган мукофот захираси) = 300 000 сўм
Бсп – (суғурта шартномаси бўйича базавий суғурта мукофоти) = 800 000 сўм.
Демак
Дн = ((500 000 – 100 000) х 300 000) : 800 000 = 150 000 сўм
3-масала. Суғурталовчи одатда суғурта захираларини ҳисоблашда бир вақтнинг ўзида қайта суғуртага берилган шартномалар бўйича қайта суғурталовчининг мазкур захирадаги улушини ҳам ҳисоблаб боради. Бу ҳисоб ҳар бир алоҳида суғурта шартномаси бўйича ҳисобланади. Н сондаги суғурта шартномаси бўйича қайта суғурта шартномасининг брутто мукофоти -400 000 сўм, қайта суғурта шартномаси бўйича олинган комиссион мукофот – 90 000 сўм, суғурталовчи томонидан шакллантирилган ишлаб топилмаган мукофот захираси – 200 000 сўм, суғурта шартномаси бўйича базавий суғурта мукофоти – 700 000 сўм.
Қайта суғурталовчининг ишлаб топилмаган мукофот захирасидаги улушини топинг?