Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги наманган муҳандислик-қурилиш институти

R
R
R
R
R
R
R
R
R
R
W
S
S
S
S
R
W
S
S
S
S
K
Q
S
YT
OT
Q
S
OT
YT
EX




















бу ерда 
С
йт
-ташишга юкнинг тайёрлаш таннархи, сўм/т; 
С
от
–ортиш-тушириш 
ишларини таннархи, сўм/т; 
С
-ташиш таннархи, сўм/т; 
С
с
-юкларнинг 
омборхонага жойлаштириш таннархи, сўм/т; 
W
Q
-ташиш маҳсулоти ҳажми, 
ткм; 
R
1
-ташиш масофасини узайиши билан боғлиқ харажатлар, сўм; 
R
2
- 
ташсилаётган юкнинг тури ва хусусиятига мос бўлмаган автомобида ташиш 
билан боғлиқ харажатлар, сўм; 
R
3
- юкнинг шикастланиши ва йўқотилиши 
билан боғлиқ харажатлар, сўм;
R
4
-қўшимча ортиш-тушириш ишларини 
бажарганлиги билан боғлиқ харажатлар, сўм; 
R
5
-юкларни қўшимча сақлаш 
билан боғлиқ харажатлар, сўм; 
R
6
-ташшиш жараёнини инерсиясига боғлиқ 
бўлган харажатлар, сўм; 
R
7
– ташиш жараёни таннархини ошиши билан 
боғлиқ харажатлар, сўм;
R
8
– ортиш-тишириш жараёни таннархини ошиши 
билан боғлиқ харажатлар, сўм; 
R
9
— юкларни ташишга тайёрлаш таннархини 

---

ошиши билан боғлиқ харажатлар, сўм; 
R
10
— омборлаштириш таннархини 
ошиши билан боғлиқ харажатлар, сўм.
Бироқ, 
таклиф 
қилинган 
мезон 
автомобилларнинг 
истеъмол 
хусусиятларини ҳисобга олмайди. Ташиш жараёнини бир бутун сифатида 
баҳолайди, бу маълум автомобил моделини танлашга имкон бермайди. Унинг 
қийматига таянган ҳолда, товарларни ташишда мижозларнинг эҳтиёжларини 
миқдорий равишда қондириш тўғрисида хулоса чиқариш қийин. Бундан 
ташқари, у ўлчовсиздир, бу эса автомобилларнинг самарадорлигини пул 
эквивалентида баҳолай олмайди.
Автомобилларнинг истеъмол хусусиятларини баҳолаш методокасида 
дастлаб автотранспорт воситаларини баҳолашнинг ўнта кенг қамровли 
мезонлари ажратилган: автотранспорт воситасини идентификациялаш (кузов 
тури ва юк кўтариш қобилияти), меъёрий-техник ҳужжатларнинг мавжудлиги, 
автомобилнинг техник маълумотлари, транспорт воситасини субъектив 
баҳолаш, транспорт воситасини иш пайтида субъектив баҳолаш, 
эксплуатацион синовлар пайтида транспорт воситасини баҳолаш (ёнилғи 
тежамкорлиги, ишончлилиги, экологиклиги), автомобилларни ишини 
эксплуатацион ва ишлаб чиқариш-иқтисодий кўрсаткичлари, автомобил 
транспорти воситаларга сервис хизмати даражасини баҳолаш, АТВ ларни 
сотиб олиш имконияти ва шартларини баҳолаш, кўргазмалар, рейтинглар, 
салонлар, тақдимотларда иштирок этишни баҳолаш. Юқорида санаб ўтилган 
комплекс мезонларга киритилган техник-эксплуатацион хусусиятлари турли 
хил жисмоний маъно ва ўлчамларга эга бўлганлиги сабабли, муаллифлар 
томонидан мезонларни битта дифференциал (1.6 формула) ёки интеграл (1.7 
формула) сифат кўрсаткичига келтиришга имкон берадиган моделларни 
ишлаб чиқдилар: 
 


