Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги мукимий номидаги қЎҚон давлат

2. Халқаро ҳамкорлик

Ўзбекистон Республикаси атроф-муҳитни муҳофаза қилиш соҳасида Халқаро ҳамкорлиги ташқи сиёсатнинг асосий йўналишларидан бири ҳисобланади.

Бу соҳада асосий эътибор қуйидагиларга қаратилиши лозим:
- Орол хавзасида юзага келган экологик ҳолатни яхшилаш;
- Флора ва фаунанинг гинетик фондини сақлаш;
- Сув, тупроқ ва атмосферанинг ифлосланишини олдини олиш;
- Хавфли чиқиндиларни атроф-муҳитга салбий таъсирини минимумга ва экологик хавфсизликни сақлаш (норматив), заҳарли кимёвий моддалар ишлатилиши, шунингдек озон қатламини емирувчи моддаларни ишлаб чиқаришдан олиб талаш;
- Табиий ресурслардан самарали фойдаланиш.
Мустақиллик даврида бир неча марта Орол денгизининг муаммоларига бағишланган семинарлар, конференциялар ва учрашувлар ўтказилди.
1993 йил 26 мартда Қизил Ўрда шаҳрида Марказий Осиё давлатлари ва Россия раҳбарлигида анжуман бўлиб ўтди.
1994 йилнинг 11 январида Нукусда Марказий Осиё давлатлари ва Россия давлати иштирокида, 1995 йил 20 сентябрда Нукусда Марказий Осиё давлатлари раҳбарлари учрашуви, 1997 йил 28 февралда Алматада Марказий Осиё давлатлари раҳбарлари учрашуви бўлиб ўтди ва “Алмата баённомаси” қабул қилинди.
Ўзбекистон Республикаси қуйидагиларга қўшилди:
- иқлимнинг ўзгариши Конвенцияси (1993 йил 14 март);
- биологик хилма-хилликни сақлаш Конвенцияси (1996 йил 7 март);
- хавфли чиқиндиларни ташиш ва назорат қилиш бўйича “Базел Конвенцияси” (1996 йил 7 май);
- чўлланиш жараёнига қарши курашиш Конвенцияси (1995 йил 13 октябр);
- сувда сузувчи қушларни (Африка, Осиё бўйича) муҳофаза қилиш бўйича халқаро Бонн Конвенциясини қўллаш (Гаага 1995 йил июн).
Табиатни муҳофаза қилиш Давлат қўмитаси Конвенция бўйича қуйидаги ишларни амалга ошириш кўзда тутилган.
Озон қатламини емирувчи моддаларни қайта кўриб чиқиш, Вена ва Монреал протоколлари асосида миллий дастур яратиш ва фаолият кўрсатиш.
Биологик хилма-хилликни сақлаш бўйича илмий лойиҳа ва режалар ишлаб чиқиш.
Ҳозирги вақтда Ўзбекистон Республикаси ҳукумати БМТнинг Европа иқтисодий комиссиясига қўшимча масалаларни кўтариб чиқмоқда.
Туркия билан атроф-муҳитни муҳофаза қилиш бўйича (1996 йил 8 май).
Хитой халқ Республикаси билан (1997 йил 11 декабр) бўйича халқаро битим тузилган.
Шунингдек Нидерландия, Венгрия, Словакия, Исроил, Люксембурга, Литва каби мамлакатлар билан битим тузилган. Бундан ташқари, ташқи ишлар вазирлиги Германия ва Европа иттифоқи билан атроф-муҳитни муҳофаза қилиш бўйича ўзаро ҳамкорлик қилиш келишиб олинди.
Ўзбекистон Республикасида Табиатни муҳофаза қилиш Давлат қўмитаси Давлатлараро экологик кенгашида фаол қатнашган. Унинг учинчи сессияси 1993 йилнинг май ойида Тошкентда ўтказилди.
Ҳамдўстлик мамлакатлари доирасида эса давлатимиз атроф-муҳитни муҳофаза қилиш бўйича Қозоғистон, Қирғизистон, Тожикистон, Туркманистон, Грузиялар билан икки томонлама битимлар тузилди.
Шунингдек Украина, Белоруссия давлатлари билан ва уч томонлама Қирғизистон, Қозоғистон ва Ўзбекистон мамлакатлари ўртасида битимлар тузилди.
Шунга қарамай Республикада қуйидаги экологик муаммолар ҳал этилмай қолмоқда:
1. Орол бўйидаги экологик танг аҳвол.
2. Ер, сув ва биологик ресурсларнинг бузилиши.
3. Сув, ер, биологик ресурслар ва атмосфера ҳавосига транспортнинг таъсири.
4. Табиий муҳит ҳолатини ва ифлосланиш манбалари ҳамда табиий ресурслардан фойдаланишни назорат қилиш учун етарли техника ва метеорологик имкониятларнинг етишмаслиги.
5. Атроф-муҳит ҳолатини аналитик назорат қилиш учун махсус асбоб-ускуналарни ишлаб чиқариш корхоналарнинг йўқлиги.
6. Тоғ-конларнинг чиқиндилари, авваламбор уран конлари айниқса, чегара ҳудудларидаги ҳолати.
7. Саноат ва маиший турмуш чиқиндиларини қайта ишловчи ва ўзлаштирувчи тизимларнинг йўқлиги.
8. Табиий атроф-муҳит ва унинг ифлосланиш манбалари ва табиий ресурслардан фойдаланиш ҳолати бўйича етарли экологик банк тизими маълумотларининг бўлмаслиги
Табиий атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва табиий ресурслардан самарали фойдаланиш масалалари, макроиқтисодиётни ислоҳ қилиш жараёнида ажралмас бир қисми сифатида қаралиши лозим.