Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги мирзо улуғбек номидаги ўзбекистон миллий

.
 
1-иш. Бақанинг асаб-мушак препаратини тайѐрлаш 
Ишнинг мақсади:
Ҳайвон тўқималарида биологик токларни ўрганиш ва классик
тажрибалар орқали асаб-мушак препаратларида токларни аниқлаш усуллари 
билан танишиш.
Керакли жиҳозлар: 
ўқув электростимулятори, пўкак ва илмоқлари 
билан штативлар, рух ва мис пластинкалар, физиологик эритма 
(совуққонлиларга мўлжалланган) стакан ва пипеткалар, дока салфеткалар, 
бақалар. 
Ишнинг бажарилиши.
1.
Аввал бақанинг бош мияси олиб ташланади. Бунинг учун бақа дока 
салфеткага ўралади, қайчининг бир томони бақанинг оғзига киритилади, 
иккинчи томонини кўзининг тагидан қилиб кесилади. Зонд ѐрдамида орқа 
мия бузилади. Сўнг думғаза суягидан 1 см пастроқдан умуртқа кесиб 
ташланади. 
2.
Бақанинг бошини пастга 
қаратиб орқа оѐғидан ушлаб 
турилади ва осилиб турган ярим 
танаси ичидаги органлари билан 
бирга кесиб ташланади.
3.
Битта 
қўл 
билан 
умуртқанинг 
қолган 
қисми, 
иккинчи қўл билан – бақанинг 
орқа томонидаги териси учидан 
ушлаб турилади. Тез ҳаракат 
қилиб иккала оѐғининг териси 
шилинади 
(бунда 
бақанинг 
иккита орқа оѐғи препарати 
тайѐрланади).
 

---

27 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
13-расм. Бақанинг асаб мушак препаратини тайѐрлаш босқичлари 
 
 
 
4.
Иккала оѐқ препарати умуртқага тўғри бурчак остида осилиб 
турадиган қилиб маҳкамланади, қайчи билан эҳтиѐткорлик билан дум 
қисмини кесиб ташланади. Сўнг ўртадаги чизиқ бўйлаб оѐқлари бир-биридан 
ажратилади.
5. Ахиллов пайи остидан пайни пинцет билан ушлаб туриб мушак бир 
томонга тортилади ва бошқа тўқималар билан бирлаштириб турадиган мушак 
пардаси йиртиб ташланади.
6. Асабни ажратиш учун бақанинг сони орқа юзасини тепага қилиб 
қўйилади. Мушакларни айириб ташлаб иккита шиша илмоқ билан асаб 
препарати тайѐрланади.
7. Сон суяги тизза бўғими юқорисидан, болдир суяги эса уни пастидан 
кесилади. Тайѐр бўлган асаб-мушак препарати натрий хлорнинг изоосмотик 
эритмасига солинади (13-расм).