Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги мирзо улуғбек номидаги ўзбекистон



Download 8,75 Mb.
Pdf ko'rish
bet99/161
Sana27.06.2022
Hajmi8,75 Mb.
#710534
1   ...   95   96   97   98   99   100   101   102   ...   161
Bog'liq
Микробиология ва вируслогия Ваҳобов А.Ҳ. Иноғомова М. (2)

Юқори босимнинг таъсири
. Кўпчилик бактериялар юқори босимга 
анча чидамли бўлади. Фақат 10000 атм. босим уларга салбий таъсир этиши 
мумкин. Денгиз ва океанларда чуқур сув қатламлари тубида бактериялар кўп 
учрайди. Ачитқилар 500, моғор замбуруғлари 30000, фитопатоген вируслар 
эса 5000 атмосферагача босимга чидайди. 
Ультратовуш
бактерицидлик хусусиятига эга, 20000 гц озиқ-овқат 
маҳсулотларини ва вакциналарни дезиифекциялаш учун етарлидир. Ҳавони 
тозалашда аэроионизациянинг аҳамияти катта. 
Водород ионлари концентрациясининг таъсири
. Водород ион-
ларининг концентрацияси рН деб белгиланади. рН-7 бўлса нейтрал, рН>7 
бўлса ишқорий, рН<7 бўлса, муҳит кислотали бўлади. Кўпчилик 
микроорганизмлар муҳит концентрацияси бир оз(кучсиз) ишқорий ёки 
нейтрал бўлса яхши ривожланади, замбуруғлар бир оз нордон муҳитда яхши 
ривзожланади. 
Микроорганизмлар ўзи яшаган муҳитдаги рН ни қисман ўзгартириши 
мумкин. Буни И. А. Работнова (1958) «Мосланувчи моддалар алмашинуви» 
деб номлайди. Ташқи муҳитдаги эритмаларнинг концентрацияси ошганда 
(масалан, тузлашда, мураббо пиширишда) бактериялар ҳужайрасидаги сув 
ташқарига чиқади ва унда плазмолиз рўй беради, улар кўпая олмайди. 
Шундан фойдаланиб, гўшт, балиқ тузланади, повидло тайёрлаганда 
шакар эритмасининг концентрацияси 70% га етказилади. 
КИМЁВИЙ ФАКТОРЛАР 
 
Баъзи кимёвий моддалар бактерияларга кучли таъсир этади. Масалан, 
уларга кучли кислоталар, ишқорлар, оғир металларнинг тузлари билан таъсир 
этилса, уларда 
манфий хемотаксис
намоён бўлади. 
Баъзи моддаларнинг оз миқдори ижобий таъсир этса, кўп миқдори 
салбий таъсир этади. Масалан, 40% - ли формалдегид (формалин) вегетатив 
ҳужайраларни ва спораларни нобуд қилади, фенол ёки карбол кислотанинг 3-
5% ли эритмаси, хлорли оҳакнинг 10-20% ли эритмаси ёки спиртнинг 75% -
ли эритмаси дезинфекциялашда кўп ишлатилади. 
Микроорганизмлар ўстириладиган озиқ муҳитини албатта 
стериллаш
зарур. Улар автоклавда 2 атм. босимда 120° да 30 минут давомида 
стерилланади (45- расм.) 
Кох қайнатгичида (46-расм) ҳам бўлиб-бўлиб стериллаш мумкин. 
Бунинг учун 100°С да 30 минут стерлланади, кейин термостатда бир сутка 


102 
сақланади. Иккинчи кун яна 100°С да 30 минут стерилланади ва термостатда 
сақланади, учинчи куни ҳам худди шундай стерилланади. 
45-расм. а-вертикал автоклав; 46-расм. Кох қайнатгичи
б-
 
горизонтал автоклав.
Микробиологияда ишлатиладиган асбоблар эса иссиқ ҳаво ёрдамида 
қуриткич шкафларда 150-160°С температурада 1,5-2 соат давомида 
стерилланади (47-расм). 
 
47-расм. Қуриткич шкафлар:
а-замонавий шкаф; б-Пастер печи
Озиқ-овқат саноатида пастерлаш усулидан кенг фойдаланилади. Бунда сут 
маҳсулотлари 60°С температурада 30 минут сақланади, бундай ишлов 
берилганда бактерияларнинг вегетатив ҳужайралари нобуд бўлади. 

Download 8,75 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   95   96   97   98   99   100   101   102   ...   161




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish