Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги мирзо улуғбек номидаги ўзбекистон


Микроорганизмларнинг углерод билан озиқланиши



Download 8,75 Mb.
Pdf ko'rish
bet63/161
Sana27.06.2022
Hajmi8,75 Mb.
#710534
1   ...   59   60   61   62   63   64   65   66   ...   161
Bog'liq
Микробиология ва вируслогия Ваҳобов А.Ҳ. Иноғомова М. (2)

Микроорганизмларнинг углерод билан озиқланиши.
Углерод 
манбаларига кўра, микроорганизмлар автотроф, яъни углеродни анорганик 
моддалардан ўзлаштирувчиларга ва гетеротроф, яъни углеродни органик 
ҳолда ўзлаштирувчиларга бўлишини юқорида ҳам айтиб ўтилган эди. Турли 
шакарлар, спиртлар, органик кислоталар, углеводородлар булар учун асосий 
озиқа манбаи бўлади.
Энг яхши озиқа таркибида оксидланган-СН
2
ОН-СНОН-СОН гуруҳлари 
бўлган (спиртли группага эга) углерод манбаларидир, шунинг учун бундай 
гуруҳларга эга бўлган глицерин, маннит, шакарлар ва бир қатор органик 
кислоталар энг яхши озиқ манбаи ҳисобланади. Табиатда полисахаридлардан 
целлюлоза ва крахмал кўп. Бу моддаларнинг структура элементи бўлган 
глюкозани кўп микроорганизмлар ишлатади.
Умуман микроорганизмлар бошқа органик бирикмаларни ҳам 
ўзлаштириш қобилиятига эгадир. Чумоли кислота (НСООН) ва шовул 


63 
кислота (СООН-СООН) фақат баъзи микроорганизмлар томонидан 
ўзлаштирилади, холос.
Тўла қайтарилган углерод бирикмалари (СН
3
, СН
2
радикалларига эга 
моддалар) микроорганизмлар томонидан анча қийин ўзлаштирилади. Метил 
ва метилен группаларини тутувчи моддалар газ ҳолатидаги углеводородлар, 
парафин, олий ёғ кислоталари (Aspergillus flavus) ва ҳоказолар қийин 
ўзлаштирилади. В. О. Таусон ҳам 1925 йилдан бошлаб то 1935 йилгача 
углеводородларни оксидловчи бактериялар ва замбуруғлар устида иш олиб 
боради ва уларни икки гуруҳга: аэроблар ва анаэробларга ажратади. У 
парафинларнинг Asp. flavus томонидан парчаланишини ва оралиқ маҳсулот 
— мураккаб эфирлар ҳосил бўлишини кузатган. Толуол, бензол ва ксилолни 
парчаловчи микроорганизмлар турларини аниқлайди. Баъзи бошқа тур 
микроорганизмлар эса 2 ҳалқали (дефинил, нафталинни), учинчилари уч 
ҳалқали (фенантрен ва антрацен) углеводородларни ҳам парчалайди. Таусон 
нефть, терпинлар ва смолаларнинг оксидланишини ҳам аниқлаган. Унинг бу 
ишлари гетеротроф микроорганизмларда моддалар алмашинуви процесси 
ниҳоятда хилма-хил эканлигини кўрсатади. 

Download 8,75 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   59   60   61   62   63   64   65   66   ...   161




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish