Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги мирзо улуғбек номидаги ўзбекистон миллий университети математика факультети «Математик моделлаштириш ва криптоанализ»

§8.8. Simmetrik kriptografiyadan foydalanib, ishonchli markaz tomonidan maxfiy kalitlarni tarqatish protokoli.
Agar kalit foydalanuvchi tomonidan generasiya qilinsa va uni ishonchli markaz boshqa foydalanuvchi yetkazib bersa, kalitning xavfsizligiga tahdid kuchayadi. Shuningdek, seansli kalitning xavfsizligi u shifrlanadigan shifrlash algoritmining ishonchliliga ham bog’liq. Ammo, buzg’unchi kalitni uzatish protokolida aralashishi yoki o’zini qonuniy foydalanuvchi sifatida tutib, seansli kalitni o’zgartirish maqsadida o’zi Shunday protokolni o’ylab topishi mumkin. Shu sababli abonentlarni o’zaro autentifikasiyasiga asoslangan karlitlni uzatishning mukammal protokoliga zaruriyat paydo bo’ladi.
Mavzuni bayon qilishda A abonent B abonentga kalitni uzatish ishonchli markaz T orqali amalga oshiriladi deb faraz qilinadi hamda quyidagi belgilashlardan foydalaniladi:
orqali mos holda A va B abonentlarning bosh kalitlari bilan shifrlash ifodalanadi.
, - mos holda maxfiy seans kalitini, uning tartib nomerini va umri (foydalanish muddati) ni anglatadi.
- mos holda A va B abonentlar tomonidan yaratilgan vaqt nishonlarini bildiradi.
- mos holda A va B abonentlar tomonidan tasоdifiy tanlangan sonlarni anglatadi.
- va sonlarini konkatenasini bildiradi.
Shart bo’lmagan parametrlar yulduzcha bilan kabi belgilanadi.
§8.9. Wide-Mouth Frog protokoli.
Ushbu protokol kalitni ishonchli markaz orqali uzatishga misol bo’ladi. U quyida keltirilgan tartibda amalga oshiriladi:

1. 
   ;
   
2. 
   .
   

Birinchi qadamda A abonent tomonidan T isonchli markazga kalitni uzatish va A abonentni T tomonidan autenfikasiyasilanishi amalga oshirilgan.
Ikkinchi qadamda T isonchli markazni B abonentga kalit uzatishi va T markazni B tomonidan autenfikasiyasilanishi amalga oshirilgan. Bundan tashqari T markaz A abonent tomonidan kalit uzatilgianligini B ga xabar qildi. Har ikki qadamda ham buzg’unchi ushlab olingan eski ma’lumotlardan foydalanishiga yo’l qo’ymaslik maqsadida shifrlangan vaqt nishonlaridan foydalanigan.
Ushbu protokolda A abonentni T tomonidan autenfikasiyasilanishi amalga oshirilgan. Ammo, kalitni muvaffaqiyatli qabul qilinganligi tasduqlovchi va B abonentni A tomonidan autenfikasiyalanishi amalga oshiruvchi qadamlar nazarda tutilmagan.