Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги Мирзо Улуғбек номидаги Ўзбекистон Миллий Университети

157-масала*. Яланғоч уруғли (ГС) ғўза ўсимлиги бошқа бир яланғоч уруғли (ГС) ўсимлик билан чатиштирилиб F₁ да яланғоч уруғли (ГС) дурагайлар олинди. F₁ дурагайларини ўзидан чанглантириб, F₂ да 49:15 нисбатда яланғоч уруғли (ГС) ва микропиляр тукланишли (МС) дурагайлар олинди. Ота-она сифатида олинган ғўза ўсимликларининг генотипини аниқланг.
Масаланинг ечилиши:
иккинчи авлодда микропиляр тукланишли (МС) дурагайларнинг чиқиши ота-она ўсимликларининг бирида доминант ингибитор ва микропиляр тукланишни ривожлантирувчи асосий генлар мавжудлигини кўрсатади.
ГС ГС
P ♀ II Ft₁Ft₁Ft₂Ft₂ fcfc X ♂ ii ft₁ft₁ft₂ft₂ fcfc
g I Ft₁Ft₂ fc i ft₁ft₂ fc
F₁ Ii Ft₁ft₁Ft₂ft₂ fcfc - ГС

ГС ГС
P ♀ Ii Ft₁ft₁Ft₂ft₂ fcfc X ♂ Ii Ft₁ft₁Ft₂ft₂ fcfc

g I Ft₁Ft₂ fc I Ft₁Ft₂ fc
I Ft₁ft₂ fc I Ft₁ft₂ fc
I ft₁Ft₂ fc I ft₁Ft₂ fc
I ft₁ft₂ fc I ft₁ft₂ fc
i Ft₁Ft₂ fc i Ft₁Ft₂ fc
i Ft₁ft₂ fc i Ft₁ft₂ fc
i ft₁Ft₂ fc i ft₁Ft₂ fc
i ft₁ft₂ fc i ft₁ft₂ fc

F ₂ 1. II Ft₁Ft₁Ft₂Ft₂ fcfc – 1

2. II Ft₁Ft₁Ft₂ft₂ fcfc – 2
3. II Ft₁ft₁Ft₂Ft₂ fcfc – 2
4. II Ft₁Ft₁ft₂ft₂ fcfc – 1
5. II ft₁ft₁Ft₂Ft₂ fcfc – 1 ГС (16)
6. II Ft₁ft₁Ft₂ft₂ fcfc – 4
7. II Ft₁ft₁ft₂ft₂ fcfc – 2
8. II ft₁ft₁Ft₂ft₂ fcfc – 2
9. II ft₁ft₁ft₂ft₂ fcfc – 1
10. Ii Ft₁Ft₁Ft₂Ft₂ fcfc –2
11. Ii Ft₁Ft₁Ft₂ft₂ fcfc –4
12. Ii Ft₁ft₁Ft₂Ft₂ fcfc –4
13. Ii Ft₁Ft₁ft₂ft₂ fcfc –2 ГС (32)
14. Ii ft₁ft₁Ft₂Ft₂ fcfc – 2
15. Ii Ft₁ft₁Ft₂ft₂ fcfc – 8
16. Ii Ft₁ft₁ft₂ft₂ fcfc – 4
17. Ii ft₁ft₁Ft₂ft₂ fcfc – 4
18. Ii ft₁ft₁ft₂ft₂ fcfc – 2
19. ii Ft₁Ft₁Ft₂Ft₂ fcfc –1 н-МС
20. ii Ft₁Ft₁Ft₂ft₂ fcfc – 2 п-МС
21. ii Ft₁ft₁Ft₂Ft₂ fcfc – 2 п-МС
22. ii Ft₁Ft₁ft₂ft₂ fcfc – 1 м-МС
23. ii ft₁ft₁Ft₂Ft₂ fcfc – 1 м-МС
24. ii Ft₁ft₁Ft₂ft₂ fcfc – 4 м-МС
25. ii Ft₁ft₁ft₂ft₂ fcfc – 2 нз-МС
26. ii ft₁ft₁Ft₂ft₂ fcfc – 2 нз-МС
27. Ii ft₁ft₁ft₂ft₂ fcfc – 1 рГС

48 (доминант ГС) + 1 (рецессив ГС) = 49 та ГС

1 н-МС + 4 п-МС + 6 м-МС + 4 нз-МС = 15 МС. Нисбат 49 : 15.


158-масала. Яланғоч уруғли (ГС) ғўза ўсимлиги ОС тип тукланишли ғўза билан чатиштирилиб, F₁ да яланғоч уруғли дурагайлар олинди. F₂ да эса 3:1 нисбатда яланғоч уруғли (ГС) ва ОС тип тукланишли дурагайлар олинди. Ота-она ўсимликларнинг генотипини аниқланг.


159-масала. Ўртача микропиляр тукланишли (м-МС) ғўза иккинчи бир ўртача микропиляр тукланишли (м-МС) ғўза билан чатиштирилиб, F₁ да ўртача микропиляр тукланишли дурагайлар олинди. F₂ да эса 15:1 нисбатда микропиляр тукланишли (МС) ва яланғоч уруғли (ГС) дурагайлар олинди. Ота-она сифатида олинган ғўзаларнинг генотипини аниқланг.


160-масала. ОС тип тукланишли ғўза ўртача микропиляр тукланишли (м-МС) ғўза билан чатиштирилиб, F₁ да ОС тип тукланишли дурагайлар олинди. F₂ да эса 1:4:1:10 нисбатда яланғоч уруғли (ГС) : жуда кичик микропиляр тукланишли (нз-МС) : ўртача микропиляр тукланишли (м-МС) : ОС тип тукланишли дурагайлар олинди. Бошланғич ғўза ўсимликларининг генотипини аниқланг.


161-масала. Иккита ҳар-хил жуда кичик микропиляр тукланишли (нз-МС) ғўза ўсимликлари ўзаро чатиштирилиб, кейинги авлодда 1:2:1 нисбатда яланғоч уруғли (ГС) : жуда кичик микропиляр тукланишли (нз-МС) : ОС тип тукланишли дурагайлар олинди. Бошланғич ғўзаларнинг генотипини аниқланг.


162-масала. Иккита ҳар-хил жуда кичик микропиляр тукланишли (нз-МС) ғўза ўсимликлари ўзаро чатиштирилиб, кейинги авлодда 4:8:3:1 нисбатда яланғоч уруғли (ГС) : жуда кичик микропиляр тукланишли (нз-МС) : ўртача микропиляр тукланишли (м-МС) : тўлиқ тук билан қопланган (ОС) дурагайлар олинган. Бошланғич ғўза ўсимликларининг генотипини аниқланг.