Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги мирзо улуғбек номидаги

МАЪРУЗА МАТНИ 

---

42 
КИРИШ 
ХХ аср инсоният тараққиётида кўплаб йирик ўзгаришлар, таркибий 
силжишлар, буҳронлар (кризислар) асри сифатида ўрин олди. Инсоният ўз 
тараққиёт йўлида ҳамкорликда ва ҳамжиҳатликда ҳал этиши лозим бўлган 
муаммолар кўлами, соҳалари тобора орта бормоқда. Янги минг йилликда бу 
ўзгаришлар янада чуқурлашуви ва халқаро аҳамиятга эга бўлиб бориши 
табиийдир. Глобаллашув ўз моҳияти жиҳатидан коинотимиздаги ҳар бир 
инсон, ҳар бир давлат, қолаверса жаҳон ҳамжамиятини бефарқ 
қолдирмайдиган ва уни фақатгина хамкорликдагина ҳал этилиши лозим 
бўлган муаммоларни ўз таркибига олади. Президент И.Каримов 
таъкидлаганидек: “... глобаллашув – бу аввало ҳаёт суръатларининг беқиёс 
даражада тезлашуви демакдир. Бугун биз тез суръатлар билан ўзгариб 
бораётган, инсоният ҳозирга қадар бошидан кечирган даврлардан тубдан 
фарқ қиладиган ўта шиддатли ва мураккаб бир замонда яшамоқдамиз. Давлат 
ва сиёсат арбоблари, файласуфлар ва жамиятшунос олимлар, шарҳловчи ва 
журналистлар бу даврни турлича таърифлаб, ҳар хил номлар билан атамоқда. 
Кимдир уни юксак технологиялар замони деса, кимдир тафаккур асри, яна 
биров ялпи ахборотлашув даври сифатида изоҳламоқда”
1
. Дарҳақиқат, ҳаёт 
суръатлари тез ўзгариб, янгиланиб бормоқда. Кечага нисбатан бугун, бугунга 
нисбатан эртага ҳаёт суръатларининг тезлашаётганлигини кўришимиз 
мумкин.
Глобаллашув жараёнида содир мавжуд бўлган моддий, маънавий 
имкониятлар, энг замонавий оммавий информацион воситалар – компьютер, 
интернет, уяли алоқа воситалари ва бошқа техника воситалари эса бу 
омилларнинг шиддат билан жамиятимиз ижтимоий ҳаётимизга кириб 
келишига сабаб бўлмоқда. Бир тарафдан олганда ана шу воситалар бутун 
инсоният турмуш-тарзининг ривожланишига айниқса, энди тараққиёт йўлига 
кирган мамлакатлар ва халқларнинг моддий шароитини яхшилашга, 
умумжаҳон демократик қадриятлар тизимига кириб боришга ва уларнинг 
маънавий-маърифий даражаларининг ўсиб боришига ўзининг ижобий 
таъсирини ўтказгандай кўринмоқда. Замонавий информацион воситалар ва 
улар орқали барча мамлакатларга фан, техника ва технология соҳасида қўлга 
киритилган ютуқлар бир зумда оммавийлашиб бормоқда. Бошқа тарафдан 
эса энди ривожланаётган давлатларнинг миллий маданияти ва қадриятларига 
глаболлашув жараёни жиддий хавф солмоқда. Чунки четдан кириб келаётган 
“оммавий 
маданият” 
ёшларимиз 
онги 
шуурига 
жиддий 
таъсир 
кўрсатаётганлигида кўриш мумкин.