Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги фарғона политехника институти

Mu=Q/Is

Bu yerda: Mu - mehnat unumdorligi;

Q - mahsulot hajmi qiymat ko’rinishida;

Is - ishlovchilar (ishchilar) soni.

Mahsulotning mehnat sig’imi mehnat unumdorligiga teskari kattalik bo’lib, sarflangan mehnat miqtsorining ishlab chiqarilgan mahsulot hajmiga nisbati sifatida aniqlanadi:

T = Is/Q

Bu mehnat sig’imining korxona miqyosida o’lchanishidir makrodarajada esa mehnat sig’imining uch turi bo’ladi: texnologik, to’la va xalq xo’jaligi mehnat sig’imi. Mehnat sarfini hisobga olish jihatiga qarab, u yana uch turga: rejali mehnat, me’yortiv mehnat va haqiqiy (amaldagi) mehnat sig’imlariga bo’linadi. Mehnat sig’imi bevosita sarf (asosiy xodimlar sarf qilgan mehnat) bo’yicha, to’la sarf (yordamchi xodimlar sarf qilgan mehnat) bo’yicha hamda umumiy ijtimoiy mahsulot yoki milliy daromad qiymatiga nisbati bilan belgilanadi. Ayrim komplekslar va ularning tarmoqlarida, korxonalarda esa, moddiy sarflar mikdorining qiymatiga nisbatan belgilanadi:

Fond qaytimi (G’_k) va fond sig’imini (G’_s) aniqlash formulasi quyidagicha: