Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги бухоро юқори технологиялар муҳандислик-техника институти олий таълимнинг 5542000 – «Нефт ва газ конларини ишга тушуриш ва улардан фойдаланиш»

3-Маъруза. Газларнинг қовушқоқлиги ва иссиқлик хоссалари……………...24
4-Маъруза. Газ конларини ишлатиш режимлари.Кристаллогидратлар ва уларнинг ҳосил бўлиш шароитлари……………………………………………36
5-Маъруза. Газ ва газоконденсат конларини ишга туширишнинг хусусиятлари ва уларга геологик шароитнинг таъсири………………………43
6-Маъруза. Қудуққа газ ва конденсат аралашмаси оқими хусусиятлари…...44
7-Маъруза. Газ ва газ конденсат қудуқларида босим ва ҳарорат……………49
8-Маъруза. Газ ва газ конденсат қудуқларини тадқиқотлаш вазифаси ва усуллари………………………………………………………………………….549-Маъруза. Газ конларини ишлашни лойиҳалаштиришнинг ўзига хослиги...................................................................................................................6210-Маъруза. Газконденсат конларини ишлаш тизимларини лойиҳалаштириш асослари…………………………………………………………………………..6711–Маъруза. Газ ва газ конденсат қудуқлари конструкциялари….........……75
12–Маъруза. Газ ва газ конденсат конларини ишлаш ҳолати таҳлили……...85
13–Маъруза. Конларда газни йиғиш тизимлари………………………….......89
14-Маъруза. Газ ва газ конденсатни узатишга тайёрлаш………………….....95
15-Маъруза. Кондаги компрессор станциялар……………………………....104
16-Маъруза. Газни ер остида сақлаш………………………………………...110


Фойдаланилган адабиётлар рўйхати……………………………………….119

1-Маъруза.Табий газ конлари. Газ ва газ конденсат конларининг асосий параметрлари


Маъруза режаси:
1.1. Газ ва газконденсат конларнинг захиралари
1.2. Табиий газлар
1.3. Конденсатлар.
Таянч иборалар
Баланс захираси, қуруқ газ, йўлдош газ, ярим ёғли газ, газоконденсат, ўртача молекуляр масса, ўртача зичлик, беқарор конденсат, барқарор конденсатлар, намунаолгич


1.1.Газ ва газконденсат конларнинг захиралари
Конларнинг захиралари, газ ва газконденсатнинг истикболли ресурслари геологик қидирув ишлари ва конларни ишлатиш натижалари бўйича ҳисобланади. Конларнинг захиралари ва нефт ва газнинг истикболли ресурслари ҳақидаги маълумотлардан халк хужалиги тармокларини ривожланиш ва жойлаштириш схемаларини ишлаб чикиш, геологик қидирув ишларини режалаштиришда фойдаланилади, конлар бўйича захиралар ҳақидаги маълумотлар эса қазиб чиқариш ташкилотларини, газ ва газконденсат ташиш ва комплекс қайта ишлаш корхоналарини лойихалашда фойдаланилади.
Газ ва газконденсат ресурсларининг мавжудлиги умумий геологик тузилмалар, илмий изланишлар, геологик, геофизик ва геохимик тадқиқотлар натижалари асосида йирик регионлар, нефтгазли худудлар, вилоятлар, туманлар, майдонлар чегарасида тахмин килинади.
Конларнинг захираларини аниқлашда газ ва газконденсат ва уларнинг таркибидаги ажратиб олиш технологик ва техник иқтисодий ҳисоблашлар билан асосланган компонентлар (этан, пропан, бутан, олтингугурт, гелей, металлар) алохида ҳисобланади ва кайд этилади. Нефт, газ, конденсат ва уларнинг таркибидаги саноат ахамиятига эга бўлган компонентларнинг захираларини ҳисоблаш хар бир уюм бўйича алохида ва бутун кон бўйича амалга оширилади.
Газ ва газконденсат ва улар таркибидаги саноат ахамиятига эга бўлган компонентлар захиралари ўрганилганлик даражасига кура кидирилган – А, В, С1 тоифалар ва бирламчи бахоланган – С2 тоифа турларга бўлинади.
Газ ва газконденсат ресурслари асосланганлик даражасига кура истикболли – С3 тоифа ва башоратланган – Д1 ва Д2 тоифа турларга ажратилади.

Сув хавзалари, ахоли пунктлари, иншоатлар, кишлок хужалиги объектлари, тарихий ва маданий ёдгорликлар чегарасида жойлашган нефт ва газ конларининг захиралари объектларни кучиришга сарфланадиган харажатлар ёки конларни ишлатишнинг махсус усулларидан фойдаланишга сарфланадиган харажатларнинг техник-иқтисодий ҳисобларига асосланиб баланс ёки балансдан ташқари захираларга киритилади.