Ӯзбекистон республикаси олий ва ӯрта махсус таълим вазирлиги бухоро озиқ овқат ва енгил саноат

15-расм. Интенсив контактли 
тарелкаларнинг турлари; 
а-фазаларнинг 
икки 
зонали 
контактига эга бўлган тарелкалар; 
б-қўзғалувчан шарсимон насадкали 
тарелкалар 
тарелкалари ишлатилади: 
1) Ғалвирсимон; 2) ғалвирсимон-
клапанли; 
3) 
клапанли; 
4) 
жалюзали-клапанли; 
5) 
қалпоқчали; 6) ғалвирсимон кўп 
қуйилишли; 
7) 
панжарали. 
Тарелкалар оралиғидаги масофа 
h=200/1200мм бўлиши мумкин, 
кўпинча h нинг қиймати 200; 300; 
400; 500 ва 600 мм га тенг қилиб 
олинади. 
15-расмда суюқ ва газ ( буғ) фазалари ўртасида интенсив 
режимларни таъминлаб берувчи тарелкаларнинг айрим турлари 
кўрсатилган. Иккита зонали контактга эга бўлган тарелкада (4.13-
расм, а) буғ суюқлик плёнкаси тарелкадан қуйилаётган жойда 
қўшимча контактга учрайди ва тарелкадаги суюқлик қатламидан
ўтаётган пайтда эса барботажли режим ҳосил қилади. Бу ҳолат 
жараён тезлигининг ортишига олиб келади.
15-расм, б да кўрсатилагн контакт қурилмада шарлар 
қатламидан фойдаланилганда тарелкалар оралиғидаги бўшлиқда 
суюқликнинг бир-биридан ажратилган зич плёнкалари ҳосил
бўлади, натижада бундай колоннадаги газ (ёки буғ) нинг тезлигини 
ғалвирсимон тарелкаларга нибаттан 3-4 маротаба кўпайтириш 
имкони пайдо бўлади. 
Роторли қурилмаларда ҳам фазалар ўртасида интенсив 
контактли 
режим 
уюштирилади. 
16 
–расмда 
роторли 
қурилмаларнинг икки ҳар контакт қурилмалари кўрсатилган. Бундай 
қурилмаларда марказдан қочма куч майдони ҳосил килиниб, суюқлик 
валдаги тешиклар орқали очиб берилади. Роторли қурилмалар 
иссиқликка бардошсиз системаларни вакуум остида ректификация 
қилиш учун қўлланилади. Бундай қурилмаларнинг гидравлик 
қаршилиги кам, бироқ роторни айлантириш учун қўшимча энергия 
талаб қилинади.

---