Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги Бухоро муҳандислик технология институти

1.”БЕТОН ТАРКИБИНИ ҲИСОБЛАШ ВА АРМАТУРА МАҲСУЛОТЛАРИГА ИШЛОВ БЕРИШ ” БЎЙИЧА КУРС ЛОЙИҲАСИНИНГ МАҚСАДИ, МАЗМУНИ ВА БАЖАРИЛИШИ ҲАҚИДА УМУМИЙ ТУШУНЧАЛАР.
1.1. Курс лойиҳасининг мақсади ва мазмуни.
Курс лойиҳасининг асосий мақсади-талабаларга “Бетон ва темир-бетон маҳсулотлари технологияси” фанининг “Бетонлар ва бетон технологияси” бўлимидан олган назарий билимларини чуқур ўзлаштиришдан иборатдир. Бу эса бетон таркибини ҳисоблаш, бетон аралашмасининг хоссаларини аниқлаш, унинг мустаҳкамлигини ҳар хил агрессив муҳитлар таъсирига чидамли қилиш, сифатини ва самадорлигини ошириш, арматура маҳсулотларига ишлов бериш жараёнини такомиллаштириш ва ҳоказоларни бажариш, керакли технологик-иқтисодий ҳисоблашлар орқали амалга оширилади.
Курс лойихаси икки бўлимдан иборатдир:

1. 
   Оғир бетон таркибини ҳисоблаш ва лойиҳалаш.
   
2. 
   Арматура маҳсулотларни ишлаб чиқариш ва таранглаштириш жараёнини лойиҳалаш.
   

Оғир бетон таркибини ҳисоблаш ва лойиҳалаш жараёни қуйидагиларни ўз ичига олади:
-майда ва йирик тўлдиргичлар донадорлик таркибини аниқлаш. Қумнинг йириклик модули М_К ва шағалнинг донадорлик йириклиги Д_{энг кич.}ва Д_{энг кат.}ни топиш ва уларнинг ишлатилиш соҳасини белгилаш;
-кўрсатилган миқдордаги бетон мустаҳкамлигини олиш учун керакли формулалардан фойдаланиб сувни цементга нисбатини-С/Ц аниқлаш;
-берилган аралашманинг ҳаракатчанлиги бўйича 1м³ бетон учун сарф бўладиган сув миқдорини аниқлаш;
-1 м³ бетон аралашмасига сарф бўладиган цемент миқдорини аниқлаш;
-1м³ бетон учун сарф бўладиган йирик ва майда тўлдиргичлар сарфини аниқлаш;
- топилган қийматлар асосида 1 м³ бетон массасини аниқлаш ва масса бўйича унинг таркибини ҳисоблаш (бунда цемент массаси бирга тенг деб олинади)) Ц:П:Ш = 1:Х:Y, бунда C/Ц = Z;
-тўлдиргичларнинг ҳақиқий намлигини ҳисобга олган ҳолда, 1 м³ бетоннинг ишлаб чиқаришдаги таркибини ҳисоблаш;
-бетоннинг чиқиш коэффициентини ва бетон қоргичнинг берилган ҳажми бўйича битта аралашмага сарф бўладиган материаллар миқдорини ҳисоблаш;
-бетоннинг эришиши мумкин бўлган мустаҳкамлиги орқали эмпирик формулалар ёрдамида ҳисоблаш ва унинг графигини қуриш;
- бетон мустаҳкамлигининг логарифми қонуният бўйича ўсишини ҳисоблаш ва унинг графигини қуриш.
Арматура маҳсулотларига ишлов бериш ва арматурани тарангланиш жараёни қуйидагилардан иборатдир:
-арматурани қайта ишлаш механизмлари ва арматурани тортиш йўли билан пухталигини оширишни таъминлаш;
-арматурани тўғриловчи ва қирқувчи станокларнинг иш унумдорлигини аниқлаш;
-арматурани таранглаштирувчи механизмлар ва таранглаштириш усулларини аниқлаш;
-арматурани механик усулда таранглаштирувчи жараённи ўрганиш;
- арматурани электротермик усулда таранглаштириш жараёнини ўрганиш.