Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги бухоро муаҳндислик-технология институти

СИНТЕТИК ЁҚИЛҒИЛАР ОЛИШ ЖАРАЁНИНИНГ ИЛМИЙ АСОСЛАРИ 
Суюлтирилган газнинг таркибида азот, метан, этан, пропан ва бутан 
аралаш газлар аниқ пропорцияда бўлади. СХА (хладагентли аралашмани) 
сиқиш учун компрессор жиҳозларининг таркибига электр ѐки газ поршен 
юритмали ишчи бўшлиқлари сурков қилинмаган махсус компрессор 
қўшилади.
Суюлтирилган йўлдош газ ОП-6 қурилмасида сақлаш тизими СХП-
1000/0,6 га 1000м
3
ҳажмда ва 0,6 МПа ишчи босимда берилади, у ерда 
заводда тайѐрланган 4 та горизонтал резервуар РЦНП-250/0,6 ўрнатилади. 
СХПнинг қўйиш терминалидан транспорт воситаларига СТГни қўйишда 
фойдаланилади. Криоген жамланмаси жиҳозларини бошқариш автоматик 
тизим орқали назорат қилинади ва бошқарилади.
Кўкдумалоқ конини қайта ишлатишни янгилаш бўйича ―Ўзбекистон-
Швейцария ― қўшма корхонаси билан ―Кўкдумалоқ Газ‖ ООО йўлдош нефт 
газларини қайта ишлашни иккинчи босқич лойиҳаси ишлари амалга 
оширилган. 
Йўлдош нефт газларини утилизация қилиш ―Zeromax GmbH‖ 
―Кўкдумалоқ Газ‖ ҚК ОООни таъсисчи ташкилоти ―Муборакнефтгаз‖ УШК 
ҳисобланади ва иккинчи босқич лойиҳанинг баҳоси 60 млн.долл.га тенг. 
Республикада Кўкдулоқ кони энг катта кон ҳисобланад ва 1986 йилда 
очилган. Қазиб олинадиган нефт – 55 млн.тоннани, газ конденсати – 67 млн.т 
ва газ эса 147 млрд.м
3
.ни ташкил қилади. ―Кўкдумалоқ Газ‖ Ўзбекистон-
Швейцария ҚКси томонидан ишга туширишнинг биринчи босқичида 1,3 
млрд.м
3
йўлдош нефт газни утилизация қилиш имконини берган. 
Лойиҳани иккинчи босқичида технологик жиҳозлар қурилгандан сўнг 3 
млрд.м
3
/йил ҳажмидаги йўлдош нефт газларини утилизация қилишнинг 
имкониятини беради ҳамда кондаги машъалага бериладиган йўлдош нефт 
газларни утилизациясини амалга ошириш ва региондаги экологик муҳитни 
яхшилаш ишлари ўз жойига қўйилади.

---