Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги бухоро муаҳндислик-технология институти

СИНТЕТИК ЁҚИЛҒИЛАР ОЛИШ ЖАРАЁНИНИНГ ИЛМИЙ АСОСЛАРИ 
Асосланган 
фикрларга 
мувофиқ 
бозорда 
ССЁсини 
сотиш 
чегараланмаган.
1.Суюқ матор ѐқилғисига бўлган талаб доимий равишда ошиб боради, 
ССЁсини ишлаб чиқариш сарфи GTL технологиясини такомиллаштиришни 
ҳисобига қисқаради.
2. GTLнинг лойиҳалари нефтни қайта ишлаш саноатида рақобат пайдо 
қилмайди, аксинча уни тўлдиради, GTL қурилмаларида юқори компонентли 
сифатли мотор ѐқилғисини ишлаб чиқаришда нефтни қайта ишловчилар 
олдига етказиб бериладиган ѐқилғининг сифатини ошириш муаммоларини 
ҳал қилишга ѐрдам беради. GTL қурилмасини тўғридан-тўғри нефтни қайта 
ишлайдиган заводнинг ўзида қуриш мумкин ва у билан биргаликда 
интегирлаш ҳамда синтетик газнинг хом ашѐси сифатида паст сифатли оғир 
нефть фракцияларининг газидан фойдаланилади. Шунинг учун ССЁсини 
НҚИЗларининг технологик қурилмасига берилиши ва қайта ишлаш ѐки 
сифати ҳимоя қилинади;
3. Жаҳон бозорида мотор ѐқилғисига (бензин ва дизел ѐқилғисига), 
олтингугурт ва ароматик углеводородларнинг таркиби бўйича экологик 
талаблар ошиб бормоқда. Табиий газдан ишлаб чиқариладиган синтетик 
нефть ва мотор ѐқилғиси бундай компонент таркибига эга бўлмаслиги 
(айниқса азот) керак; 
4. Саноатда GTL жараѐнларининг тақбиқ этилиши нефть компаниялар 
томонидан ишланмаган газнинг захирасини, узоқ жойлашган конлардаги 
газларни қазиб олишнинг иқтисодий томондан мақсадга тўғри келмаслиги ва 
транспорт инфра тузилмалари мавжуд бўлмаган конлардан самарали 
фойдаланиш нефтгаз компанияларда қизиқиш ўйғотмоқда. Бундан ташқари 
йўлдош газларни утилизация қилишни амалга ошириш мумкин. 
GTL технологиясини қўллаш орқали ишлаб чиқаришнинг истиқболлигига 
нисбатан қарши фикрлар ҳам мавжуд. Ишлаб чиқаришни кенг миқѐсда 
ривожлантириш мумкин эмас деган. 

---