Ўзбекистон республикaси олий вa ўртa мaхсус тaълим вaзирлиги бухоро дaвлaт университети

Ta’limning  ongliligi  va  faolligi  prinsipi.  Bu  ta’lim  jarayonida 

asos qilib olingan qoida sifatida quyidagi uchta muhim jihatini о‘z 

ichiga oladi: 

- 

о‘quvchilar  tomonidan  о‘quv  materiallarining  ongli 

ravishda tushunilishi; 

- 

о‘quv mashg‘ulotlariga ongli munosabatda bо‘lish; 

- 

bilish faoliyatining shakllanishi. 

---

161 

 

О‘rganiladigan  bilimlar  va  muammoli  vaziyatlarning  о‘rtaga 

qо‘yilishidan  boshlab,  о‘quvchilarning  materialni  ongli  ravishda 

tushinishi boshlaadi. 

Ayrim  paytda  о‘quvchilar  ta’lim  mazmunini  ongli  ravishda 

о‘zlashtira  olmaydilar.  Sababi  ular  о‘kuv  vazifasini  hal  etish 

lozim  bо‘lgan  muammoli  vaziyat  deb  qabul  qilmaydilar,  ya’ni, 

ular  vazifani  atroflicha  о‘ylab  kо‘rmadilar,  faqat  о‘qituvchining 

aytgani bо‘yicha nima qilish kerakligini yodlab olishadi. 

Vazifani  tо‘liq  tushunib  yetgachgina  yechimini  qidirib  topish 

imkonini beradigan asosiy ma’lumotlarni aniqlab olish kerak. 

О‘quvchilar yangi mazmunga tegishli bо‘lgan bilimlarni, maxorat 

va  kо‘nikmalarni  esga  olishadi,  sо‘ngra  yangi  materialni 

о‘zlashtirishga  kirishadi.  Ayrim  hollarda  о‘quvchilar  yangi 

bilimga tegishli о‘tilgan temani qaytarmay, ongsiz ravishda yangi 

materiallarning  yengil  –  yelpi  о‘zlashtirishga  harakat  qiladi.  Bu 

о‘zlashtirilgan  yengil  –  yelpi  bilimlar  tez  kunda  о‘quvchilarning 

xotirasidan chiqib ketadi. 

О‘rganilgan  qoidalarni  bilish,  ularni  tushuntira  olish,  yangi 

bilimlar  asosida  masalalarni  yecha  bilish,  mashqlarni  bajara 

bilish, о‘rganilgan materiallarni mustaqil ravishda takrorlay olish; 

yangi  temani  о‘zlashtirish  uchun  boshqa  о‘kuv  fanlardagi 

bilimlardan  foydalana  bilish,  о‘zlashtirilgan  bilimlarni  kundalik 

hayotda  qо‘llay  bilish  va  о‘z  bilimlarini  davriy  ravishda 

chuqurlashtirish juda muhimdir.